แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงพ่อชยสาโรภิกขุ
ที่พักสงฆ์บ้านไร่ทอสี อ. ปากช่อง จ. นครราชสีมา

หินแหลมคมบนภูเขาก้อนนั้น

ถ้ามันกลิ้งลงมาข้างล่าง
กระทบกับก้อนนั้นก้อนนี้ ซ้ายที ขวาที

ในที่สุดมันก็จะกลายเป็นก้อนกรวด
ที่กลมเกลี้ยงขึ้นมาได้

การปฏิบัติของเรานี้ก็เช่นเดียวกัน
ต้องให้กระทบอารมณ์บ่อยๆ มันถึงจะเกิดปัญญา

หลวงพ่อชยสาโรภิกขุ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แบน ธนากโร
วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร

การปฏิบัติธรรม เพื่อ “กำจัดความหลง” ของใจ
ทำความสงบให้มาก

แต่ “อย่าไปพอใจในความสงบ” เท่านั้น

หลวงปู่แบน ธนากโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชอบ ฐานสโม
วัดป่าสัมมานุสรณ์ อ.วังสะพุง จ.เลย

อยู่กับร้อนให้เป็น อยู่กับเย็นให้ได้ ถึงจะได้ชื่อว่า เป็นผู้รู้

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม

 

โอวาทธรรมหลวงพ่ออินทร์ถวาย สนฺตุสฺสโก
วัดป่านาคำน้อย อ.นายูง จ.อุดรธานี

“การประพฤติปฏิบัติธรรมอย่าไปทำแบบลุ่มๆดอนๆ

ถ้าวันนี้ทำก็ทำจนไม่รู้จักหยุดจักหย่อน
พอหยุดทำแล้วก็ปล่อยปละละเลย ไม่ได้สนใจอะไรทำอย่างนั้น มันไม่สืบเนื่อง

ถ้าหากว่าเราทำสืบเนื่องทำไปเรื่อยๆ
พิจารณาไปเรื่อยๆ แก้ไขไปเรื่อยๆ ปรับปรุงไปเรื่อยๆ
ผลที่สุดสิ่งที่ขาดตกบกพร่องมันก็เต็มตื้นขึ้นเรื่อยๆ
ดีขึ้นเรื่อยๆ จากนั้นก็สมบูรณ์แบบขึ้นมาได้”

หลวงพ่ออินทร์ถวาย สนฺตุสฺสโก

 

โอวาทธรรมท่านพ่อลี ธัมมธโร
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

การทำความสงบมีประโยชน์ 2 อย่าง คือ 1.ข่ม 2.ตัด

ถ้าเราตัดไม่ได้ เพียงข่มไว้ก็ยังดี
"ข่ม" แปลว่า มีอยู่แต่ไม่ให้มันกำเริบ พยายามกดไว้
"ตัด" หมายความว่า ไม่ให้มันเกิดเลย

ท่านพ่อลี ธัมมธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ดูลย์ อตุโล
วัดบูรพาราม จ.สุรินทร์

เวลาภาวนาอย่าส่งจิตออกนอก
ความรู้อะไรทั้งหลายทั้งปวงอย่าไปยึด
ความรู้ที่เราเรียนกับตำหรับตำรา
หรือจากครูบาอาจารย์ อย่าเอามายุ่งเลย

ให้ตัดอารมณ์ออกให้หมด แล้วก็เวลาภาวนาไปให้มันรู้
รู้จากจิตของเรานั่นแหละ จิตของเราสงบเราจะรู้เอง
ต้องภาวนาให้มากๆเข้า เวลามันจะเป็น จะเป็นของมันเอง
ความรู้อะไรๆ ให้มันออกจากจิตของเรา

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

 

โอวาทธรรมหลวงพ่ออังคาร อัคคธัมโม
วัดป่าน้ำโจน จ.พิษณุโลก

รู้แล้วปล่อย รู้แล้ววาง เป็นมรรค
รู้แล้วถือ รู้แล้วยึด เป็นสมุทัย

หลวงพ่ออังคาร อัคคธัมโม

 

พระคติธรรมสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

ทำความดีด้วยใจว่างจากกิเลส
ทำความดีอย่างสบายๆ อย่างมีอุเบกขา

คือ ทำใจเป็นกลางวางเฉย
ไม่หวังผลอะไรทั้งสิ้น

การตั้งความหวังในผลของการทำดี
เป็นธรรมดาของสามัญชนทั่วไป ซึ่งก็ไม่ผิด
แต่ก็จะถูกต้องกว่า หากจะไม่ตั้งความหวังเลย

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมท่านพ่อลี ธัมมธโร
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

วิชชาทั้งหมด เกิดจากความสงบ เมื่อจิตไม่สงบ ก็ไม่เกิดวิชชา
อย่างเก่งก็เกิดจากสุตะ ฉลาดจากการฟัง ฉลาดจากการพูด
จินตะ ฉลาดในการคิด การไตร่ตรอง

แต่คนเลิกคิดเลิกนึก ไม่ต้องคิดไม่ต้องตรอง แต่ฉลาดนั้น เป็นสิ่งอัศจรรย์มาก
เป็นสิ่งทวนกระแสของโลก

ธรรมดาโลกต้องศึกษาต้องเรียน ต้องเขียนต้องอ่าน ต้องคิดต้องนึก จึงจะเกิดความฉลาด

แต่ในทางธรรม หยุดคิดหยุดนึก หยุดขีดหยุดเขียน หยุดจำ หยุดทำ จึงเกิดวิชชาชั้นสูงได้ เป็นของทวนกระแสโลก ซึ่งมนุษย์ทั้งหลายทำได้ยาก

ท่านพ่อลี ธัมมธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แบน ธนากโร
วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร

"โลกอันนี้จะให้ได้อย่างใจเราทั้งหมดไม่ได้ แม้เราเองจะให้ได้อย่างใจเราทั้งหมด ก็ยังไม่ได้ แล้วคนอื่นเราจะให้ได้อย่างใจเราทั้งหมดได้อย่างไร"
( ๘ มิถุนายน ๒๕๔๘ )

หลวงปู่แบน ธนากโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่อ่อน ญาณสิริ
วัดป่านิโครธาราม อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี

"ธรรมเป็นทางแก้ทุกข์ เมื่อจะแก้ก็ต้องสอบทุกข์ก่อน ให้เห็นทุกข์ก่อนเหมือนกับเราทำงานอะไร เราต้องเห็นงานก่อน จึงจะทำได้ ทุกข์อันหนึ่งที่เป็นงานของพวกเราควรทำ ถ้าไม่ทำเราก็ไม่พ้น ฉะนั้นพระพุทธเจ้าทรงสอนพวกเราให้รู้ทุกข์"

หลวงปู่อ่อน ญาณสิริ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญหนา ธมฺมทินฺโน
วัดป่าโสตถิผล จ.สกลนคร

ให้เป็นผู้มีสติระลึกรู้ในกาย สติระลึกรู้ในวาจาคำพูด สติระลึกรู้ในใจ

เมื่อสติรู้ซักซ้อมอยู่ภายใน กาย วาจา และใจแล้ว
ทำ พูด คิด ถูกและผิด ก็ระลึกรู้ ปรับปรุงอยู่อย่างนี้เสมอ

หลวงปู่บุญหนา ธมฺมทินฺโน

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

ตอน มารกระซิบ

การภาวนาอยู่โดยลำพังคนเดียววันๆ หนึ่งท่านไม่พูดคุยกับใครเลย ถ้าไม่ออกฉันข้าววันใดก็ไม่พบเห็นใครทั้งสิ้น จึงไม่มีสิ่งใดมารบกวนยุ่งเกี่ยวในการประกอบความเพียรของท่านตลอดเว้นแต่เวลาหลับ

แม้อย่างนั้นบางวันพยายามต่อสู้อย่างหนักจิตก็ยังลงไม่ได้เลย บางทีกิเลสก็กล่อมเอาบ้างเหมือนกันว่า

“…โธ่!! มาอยู่อย่างนี้เหมือนคนสิ้นท่า ไม่มีคุณค่ามีราคาอะไรเลย โลกสงสารเขาก็อยู่ได้สะดวกสบาย สนุกสนาน ไม่ต้องมารับความทุกข์ทรมานเหมือนเราซึ่งเปรียบเหมือนคนสิ้นท่านี่ ทำไมจึงต้องมาทรมานอยู่ในป่าในรกกับสัตว์กับเสืออย่างนี้
ไม่มีคุณค่าราคาอะไร”

ความคิดเช่นนี้ทำให้ท่านรู้สึกท้อถอยน้อยใจและอ่อนความเพียรลงไปบ้างเหมือนกัน ท่านเล่าว่ากิเลสมารมันคอยแอบกระซิบคอยสอดแทรกอยู่ตลอดทั้งๆ ที่ก็พยายามทำความเพียรอยู่อย่างนั้นดังนี้

“วันหนึ่งเรายังไม่ลืม เราไม่ได้ดูนาฬิกา ก็นั่งภาวนาจะไปดูนาฬิกาอะไร มันคงประมาณหกทุ่มหรือตีหนึ่ง มันดึกจริงๆ นะวันนั้น จิตมันยังลงไม่ได้ ก็พอดีเขามีลำกัน ทางภาคอีสานเขาเรียกลำ ลำยาวข้ามทุ่งนาไปจากบ้านนามน

เขามาเที่ยวสาวทางบ้านนามน เขาอยู่บ้านโพนทอง ด้านตะวันออกวัดบ้านนามนนู้นน่ะ เขาลำยาวไปตามทุ่งนา ฟังอาการเขาร้องเพลง เขาลำยาวเพลงภาคนี้ จิตมันยังวิตกขึ้นมาได้ในขณะนั้น

‘โอ้ เขายังมีความสนุกสนานรื่นเริงเดินขับลำทำเพลงตัดทุ่งนาไปอย่างเพลิดเพลินไม่มีความทุกข์กายทรมานใจเหมือนเรา ไอ้เรานี้กำลังตกนรกทั้งเป็น... ไม่มีใครที่จะทุกข์ยิ่งกว่าเราคนในโลกนี้ กำลังตกนรกทั้งเป็นอยู่เวลานี้’

ความคิดปรุงดังกล่าวมีขึ้นขณะได้ยินเสียงลำเพลงอยู่นั้น แต่แล้วท่านก็หวนระลึกเป็นธรรมขึ้นมาแก้ในทันทีว่า

“อันรื่นเริงบันเทิงแบบนี้เราเคยเป็นมาแล้ว ทุกข์แบบนี้เราเคยเป็นมาแล้ว เราเคยตกนรกทั้งเป็นกับกิเลส ตกนรกทั้งตายกับกิเลสมากี่กัปกี่กัลป์แล้ว นี่เราจะตะเกียกตะกายตนให้พ้นจากนรกของกิเลส เราจะถอนตัวของเราด้วยความพากเพียรเพื่อความพ้นทุกข์ ทำไมจึงเห็นว่าเป็นความทุกข์ความลำบาก เราประกอบความเพียรหาอะไร? หานรกอเวจีที่ไหนเวลานี้ ยังจะอยากตกนรกกับเขาอยู่เหรอ”

ท่านว่ามันคิดขึ้นปุ๊บแก้กันทันทีเลย จากนั้นไม่นานจิตก็สงบลงได้

ที่มา : บทที่ ๔ ออกธุดงคกรรมฐานตามคำสัตย์
หนังสือญาณสัมปันนธัมมานุสรณ์ ชีวประวัติหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ลี กุสลธโร
วัดเกษรศิลคุณธรรมเจดีย์ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี

"การภาวนาให้จิตอยู่กับปัจจุบัน
ให้อยู่กับอารมณ์ปัจจุบัน
ตลอด 24 ชั่วโมง

โดยไม่ให้เผลอ จิตจะรวม

ถ้าจิตรวมแล้ว
ถึงจะพิจารณาสติปัฎฐาน 4 ได้ผล"

หลวงปู่ลี กุสลธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สังวาลย์ เขมโก
วัดทุ่งสามัคคีธรรม จ.สุพรรณบุรี

กลิ่นศีลนั้นหอมทวนลม และตามลม หอมไปถึงพรหมโลก พระนิพพาน ถ้าไม่ถูกศีลถูกธรรม ก็หมดความหมาย

หลวงปู่สังวาลย์ เขมโก

 

โอวาทธรรมหลวงตาสมหมาย อตฺตมโน
วัดป่าสันติกาวาส จ.อุดรธานี

"พระพุทธเจ้าสั่งสอนให้ ทาน ศีล ภาวนา ให้ใจสงบเรียกว่า ทำบุญ ให้อาหารบิณฑบาตร เครื่องนุ่งห่ม เรียกว่า ทาน

ให้ใจรู้สงบ รู้เฉพาะตน เรียกว่า สมาธิ สมาธิให้มั่นตั้งอยู่เรียกว่า ใจเป็นกุศล รู้ให้เท่าทัน รู้ให้ทันสติ รู้แล้ววาง"

หลวงตาสมหมาย อตฺตมโน
๒ เมษายน ๒๕๕๙ ณ วัดป่าสันติกาวาส

 

โอวาทธรรมหลวงปู่อ่ำ ธมฺมกาโม
วัดสันติวรญาณ จ.เพชรบูรณ์

"จิต" คือความสงบ ความสงบคือตัวจิต
หากไม่สงบก็ไม่รู้จัก "จิต"

หลวงปู่อ่ำ ธมฺมกาโม

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ปัญญา ปัญญาวัฑโฒ
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"กิเลสอยู่ในหัวใจของทุกคน ธรรมะก็อยู่ในหัวใจของทุกคนเช่นเดียวกัน
ดังนั้นจิตทั้งสองฝ่ายจึงพยายามที่จะเอาชนะจิตอีกฝ่ายหนึ่งให้ได้

แต่กิเลสซึ่งฝังในจิตของคนนั้น จะแสดงออกมาทั้งในรูปแบบของการกระทำคำพูด และความคิดซึ่งในความเป็นจริงแล้วเราสามารถจะพูดได้ว่า

โดยเฉลี่ยแล้วทุกคนจะมีกิเลสมากกว่าธรรมะ และกิเลสนี้เองที่จะเป็นตัวบ่งบอกถึงนิสัย และทำให้คนแต่ละคนแตกต่างกันออกไป"

หลวงปู่ปัญญา ปัญญาวัฑโฒ

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อสมบูรณ์ กนฺตสีโล
วัดป่าสมบูรณ์ธรรม อ.ชาติตระการ จ.พิษณุโลก

"ทุกอย่างล้วนเป็นอนิจจัง ไม่เที่ยง เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตนของเรา
ไม่เที่ยงก็จริงอยู่ แต่เราก็ควรรักษา รักษาไว้เพื่ออะไร
รักษาไว้เพื่อประกอบคุณงามความดี

พูดง่าย ๆ เอาประโยชน์จากสังขารร่างกาย
ที่มันไม่เที่ยงแน่นอนในทางที่มันดี
ที่สุดแล้ว “เขาไม่จากเรา เราก็ต้องจากเขาไป”

หลวงพ่อสมบูรณ์ กนฺตสีโล
วันที่ ๒๑ เมษายน ๒๕๕๙

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อประสิทธิ์ ปุญญมากโร
วัดป่าหมู่ใหม่ อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่

"เป็นไม่เป็นเนี่ย เราไม่ต้องไปเป็นอารมณ์

ขอให้ทำ อย่างนี้เรียกว่า หลักยืนยันของการปฏิบัติ ของครูบาอาจารย์ผู้ท่านพ้นทุกข์ ผู้ผ่านกิเลสประสบการณ์มามากมาย คือไม่ได้หวังตั้งเป้าหมายไว้สูงหรอก เป็นแต่เพียงว่าต้องทำไม่มีการที่เรียกว่า "หยุดหรือทิ้ง""

หลวงพ่อประสิทธิ์ ปุญญมากโร