ว่าด้วย ฌานหนึ่ง>แปด กับ ขณิก-อุปจาร-อัปปนาสมาธิ ต่างกันอย่างไร?

ทีนี้

อย่าลืมว่า การกำหนดรู้ทุกขสัจจ ได้ ญาณตัวนี้ก็ไม่เที่ยง

ใน มหาสติปัฏฐานสูตร อริยสัจจ4บรรพะ ก็ระบุว่า ให้กำหนดรู้
ญาณการรู้อริยสัจจ นั้น ก็ไม่เที่ยง เกิด แล้วก็ดับ ไม่ต่างจาก ธรรมภายใน ภายนอก
ในภายในและภายนอก

หากยังมีนอก มีใน ไม่ราบ ไม่หนา ไม่ชวนะ(เร็ว) ไม่ชำแรกอาสวะ เป็นลูกไก่
ออกจากฟองไข่ ก็ยังต้อง ขันติ ต่อไป ทั้งนี้เพราะ

ขันติไม่เที่ยง ที่ขันติไม่เที่ยง เพราะ จิตไม่เที่ยง จิตเกิด แล้วก็ดับ

ทุกขเท่านั้นที่เกิด ทุกข์เท่านั้นที่ดับไป กำหนดรู้เห็นอยู่อย่างนี้ มาร คอตกซบเซา
กระซิบหลอก หยอกเอิ้น บ่ ได้

 

วันก่อน มีคนถามเพื่อนๆ ว่า ศีลปรมัตถ์ เป็นอย่างไร


แปลกแต่จริงๆ หากเพียรเพ่ง เฝ้นพิสูจน์ธรรม กำหนดรู้ อริยสัจจ

ขันติ นั่นแหละ ศีลปรมัตถ์ ....เพราะ มีการแลเห็น สภาวะถูกกระทำ
แล้ว แลอยู่ มีจิตตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว

ที่กล่าวว่า ไม่หวั่นไหว เพราะ เห็นความ สั่นไหวของจิต ธรรมชาติของขันธ์
แล้ว แลอยู่ มีจิตตั้งมั่น จึงรู้ว่า พ้นอยู่ โทษะไม่มี ก็เพราะว่า โลภะในโลกธรรมไม่มี
เห็น ขอบเขตของโลก กับ โลกุตระ

พระอริยเจ้า จะอนุโลมไปตามสภาวะที่ สั่นไหว ตั้งมั่นแลอยู่ ไม่ให้ค่า ต่อสิ่งไรๆ
มีใจโน้มไปในความสงบ มีความเลื่อมใส ........................................
.....................................................................................
.....................................................................................
จิตอิ่มในการเห็น อริยสัจจ จะรวมเข้าอัปปนา จิตจะรวมเอง เพราะเป็นเรื่อง
อนุโลมญาณ รวมสองขณะจิตบ้าง สามขณะจิตบ้าง เป็นเรื่องของจิต อย่าไป
อุปปาธิกะเกณฑ์ว่า สุขวิปัสสโก ศรัทธาวิมุตติ ปัญญาวิมุตตา กายสักขี ทิฏฐิปัตตะ

อย่าอุปทานแม้นในธรรม

อาศัยระลึกเพียงความเกิด ความดับ

ตามเห็นเพียง ความเกิด ความดับ เนืองๆ




ปล.ลิง ปริยัติธรรมของคนบางคน จะมีจุดที่อิ่ม การฟังปริยัติเพิ่ม จะไม่ก่อให้เกิดปัญญาเพิ่ม
ดังนั้น ภาวนามัยปัญญา จะต้องทำให้แจ้ง อย่ากะเกณฑ์เอา ปริยัติธรรม มาทับ ภาวนามัยปัญญา

 

กระทู้ขอหยุดแค่ ฌาน กับ สมาธิ นะครับ

ญาณไม่เกี่ยว.....

 

ครับ เคารพในความเห็น
ก็บอกแล้วเขียนได้ตามสบาย ตามสไตล์ตัวเอง

ผมก็เขียนตามสไตล์ เรา ไม่คิดสอนใคร
เพราะไม่มีอะไรไปสอน...

เขียนเพราะมีช่องให้เขียน มีเวปให้แลกเปลี่ยน...

ที่เราคิดว่าถูก ก็ อาจผิด
ที่ผิด ก็ อาจถูก

ผมชอบเวปนี้ ก็ ตรงนี้
ตอนเขามาส่งการบ้านกันทุกสำนัก.....

.....

 

๑ ถึง ๗ ฝึกเพื่อให้เข้าถึงได้ครับ..
ถึง ๔ ได้จริงจะใช้งานในเวลาลืมตาปกติ
ต่ำกว่า ๑ ได้และพัฒนาให้ถึง ๓ ได้ครับ
ถึง ๕ ๖ ๗ ได้จริง จะใช้งานในระดับต่ำกว่า
๑ ได้และพัฒนาจนถึงระดับ ๓ ได้เช่นกัน
และจิตจะมีความสามารถในความเข้าใจ
เรื่องพลังงาน และเล่นกับพลังงานได้ครับ(เป็นโดยธรรมชาติ)
..ส่วนระดับ ๘ เข้าถึงได้ด้วยการวางทั้งหมดที่ฝึกมาครับ
ร่วมด้วยกับการตัดในเรื่อง
การติดใน ลาภ ยศ สุข สรรเสริญ
และระยะเวลาที่จิตคลายตัวได้เองโดยธรรมชาติ
ระหว่างวันในเวลาลืมตาปกติ..
ถึงจะมีโอกาสพัฒนาใช้งานในเวลาลืมตา
ปกติได้ในระดับ ๔ ได้ครับ...
พอเข้าใจนะครับ
ปล.ใช้งานได้จริง.ไม่ใช่เคยนั่งได้ในระดับไหนมาก่อนนะครับ
เราวัดกันเวลาลืมตาปกติและความสามารถในการใช้งาน ณ กำลังระดับนั้นๆ
ไม่ว่า ที่ใด เมื่อใด เวลาใด สภาพร่างกายเป็นอย่างไร
และได้ภายในเวลาไม่กี่วินาทีครับ..(^_^)..

 

ความเห็นส่วนตัว

ฌาน กับ สมาธิ(ขณิก-อุปจาร-อัปปนา)

วิถีเดินจิตต่างกันมาก...

ต่างกัน เหมือน ฟ้า กับ เหว

....

 

เห็นด้วยกับคนข้างบนครับ สมาธิเห็นในมุมมองที่กว้างไกลกว่า และเป็นทางบรรลุถึงมรรคผลได้ดีและเร็วกว่า

จิตจะเกิดตัวปัญญารู้แจ้งได้มากกว่า และมีความพอดีกับตัวผลการฝึกในทุกระยะ ไม่ขาด ไม่เกิน ไม่เลย


ส่วนฌานเห็นในมุมมองที่แคบกะติ๊ด ไม่เกิดตัวปัญญาใดใดในระหว่างการฝึก แต่ฌานจะมีความหนักแน่นกว่า

ทรงไว้ซึ่งพลังที่เหนือกว่า เอาไปใช้ทางฤทธิ์ได้ดีกว่า แต่ในช่วงเส้นทางสุดท้าย ก็ต้องนำองค์ฌานเข้าประหาร

ผลที่ได้รับจากสมาธิ คือประหารตัวกิเลศในใจให้ขาดสะบั้นไปอีกทีหนึ่ง ผมเข้าใจประมาณนี้ครับ

 

ผมเขียนตามประการณ์ที่ได้ภาวนาบ้าง...

หลักที่พระพุทธองค์บอกกล่าว

สมาธิ อบรม ปัญญา, ปัญญาอบรมจิต
จิตที่โดนอบรมด้วยปัญญาจึงสามารถทำลายอาสวะกิเลส

ท่านไม่ได้บอกว่า

ฌาน อบรม ปัญญา...

......

 

ถูกค่ะ ปัญญาอบรมจิต. จิตจึงได้เสวยวิมุตติสุข

 

เนี่ยะ ตรงเนี่ยะ ปักหมุด ไว้เลย ว่า เป็น ปัญญาชื่อว่า สัมปชัญญะ


สัมปชัญญะ คือ อาการใช้ปัญญาเข้า เพ่ง สภาวะธรรม ขณะนั้น
แล้วพบว่า ไม่สงบ แล้วจึง โน้นจิตด้วย ขันติบ้าง โสรัจจะบ้าง ฯลฯ(อ่าน อัปปนาโกศล10 เพิ่มเติม)

พอใช้การ ตรึกธรรมแล้ว จิตโน้มไปสู่ นั่น สงบ ... จะเป็นการใช้ปัญญา
อบรมจิตให้เกิดสมาธิ

"ปัญญาอบรมสมาธิ" เป็น คำใหม่ ของ สาวกในสมัยนี้

คำใน พระไตรปิฏกดั้งเดิม ฟังยาก ทราบแล้วก็ ไม่นิยม ไม่รัก สัทธรรม ไม่โน้มไปใน ธรรมวินัย ก็เพราะ เวรกรรม ของคนยุคเรา ที่เกิดห่างจาก
ความเป็น สหชาติ กับ พระพุทธองค์ เป็น กรรมที่พาเรามาเกิดในยุคนี้

ดังนั้น

พิจารณาเอา

จะใช้คำว่า สัมปชัญญะ ก็ได้ เพื่อ ทำให้ สัทธรรม สว่างขึ้นมาอีกครั้ง ตามหน้าที่ ที่ปรารภ

หรือ

จะไปใข้คำ สาวก ก็ได้ ไม่ผิดมรรค แต่ ย่อมเป็นลิ่มที่ทิ่มไปในกลอง ตีดัง
ตีได้ แต่ เนื้อไม้ไม่แท้

 

ทีนี้

ถ้า สาธุชนคนใด เอา สัทธรรม ของพระผู้มีพระภาค ผู้รู้จริง ผู้เป็นครูเทวดา พรหม ฯลฯ
เป็นใหญ่

ใช้คำว่า สัมปชัญญะ แทน ปัญญาอบรมจิต ปัญญาอบรมสมาธิ

สังเกต ประโยค สัทธรรม ดั้งเดิม ที่กล่าวด้วยสำนวนว่า

" เราไม่กล่าวอานาปานสติ ว่าเป็นสิ่งที่มีได้แก่บุคคลผู้มีสติ
อันลืมหลงแล้ว ไม่มีสัมปชัญญะ "

ซึ่ง สำนวนบทนี้ คือ กรรมฐาน อานาปานสติ

ดังนั้น แทนที่จะ กระทำในใจ ปักหมุดเพียงว่า อย่างนี้ๆ สัมปชัญญะ

ให้ ปรับเป็น ให้รู้ว่า จิตของตนนั้น ได้อบรมจิตด้วย อานาปานสติ อยู่โดยไม่ได้เจตนา
จงใจ และ กระทำสัญญา ระลึกถึงความเกิดดับ ของ ปฏิปทา ที่ปรากฏ ตามความเป็น
จริงเข้ามาเลย

แล้วจะทราบว่า แท้จริง ไม่ได้เพี้ยน ไม่ได้เป็นโรคอะไร แต่ ปัญญาของจิตกำลังรุ่งเรือง
เจริญอย่างมาก โดยไม่เจตนา เป็น อสังขาริกัง .....เป็นกระแส นิพพาน

 

มันตลกดีนะ

คุณนิวรณ์ ชอบเตะฟุตบอลใส่กำแพงหิน
แล้วให้บอล เด้งไปกระทบคนโน้น คนนี้.....

มาคราวนี้ เตะพลาด เด้ง ใส่หน้าตัวเอง...

หน้าแตก จมูกหัก หมอไม่รับรักษา...

.....

 

อาศัยระลึกไปเลยฮับ

เฮีย กำลังรับประทาน มะอึงนั่นแหละ !!!

ถ้า สติ ไวพอ

ตอนที่ กด "........"[ตรงท้ายวรรคต่างๆ ] ตรงนั้นแหละ ดูให้ดีๆ อะไรปรากฏที่จิต
เอาตรงนั้น เป็น ปัจจุบันธรรม อาศัย ระลึกเพื่อเจริญสติ สัมปชัญญะ เข้ามาเลย

 

ต่อครับ ตามหัวข้อกระทู้ที่ตั้งขึ้นมา

ก็เขียนตามสไตล์ผมนะ

เมื่อก่อนตอนฝึกใหม่ๆ ยังเดินวิถีจิตไม่เป็น
ยังแยกไม่ออก ระหว่าง ฌาน กับ สมาธิ

คิดว่ามันเหมือนกัน...

และมีอีกหลายท่านคิดว่า ....
ฌานก็คือสมาธิ สมาธิก็คือฌาน

แค่ซื่อมันก็ต่างกันแล้ว
ฌาน มันก็มีองค์ประกอบของมัน
เช่น ฌาน1มี วิกต วิจารณ์ ปิติ สุข เอกคตา
จนถึงฌานแปด ก็มีองค์ประกอบตามวิถีของมัน
พวกที่มาจากกระกูลโพธิสัตว์ จะชำญานในการ
เข้าออกฌาน เราก็เป็นหนึ่งในนั้น...

มันจะติดมาตั้งแต่เกิด เพราะฝึกมาหลายชาติ
เพราะต้องใช้เป็น เป็นวิหารธรรม
ไม่ชอบเสพกาม หันมาเสพฌานแทน...

ต่อมาเราคิดจะพ้นทุกข์ ทำลายอาสวะกิเลส
เราก็ต้องเดินวิถีจิตใหม่

ก็ดูจากประวัติของพุทธองค์
จะเห็นชัดมาก ท่านฝึกฌานมามากต่อมาก...
มาชาติสุดท้าย ท่านฝึกจากอาจารย์นิดเดียวก็สำเร็จ..

ท่านต้องการ ตรัสรู้ ทำลายอาสวะกิเลส
ท่านก็ว่าฌานไม่ใช้ทาง เป็นแค่วิหารธรรม...

ท่านมาค้นคว้าหาทางใหม่
ตอนที่ท่านนั้งใต้ต้นโพธ์ จึงประสบความสำเร็จ...

เวลาท่านสอน ท่านจะกล่าวว่า...

สมาธิอบรมปัญญา ปัญญาอบรมจิต

สมาธิที่ท่านกล่าวถึง คือขณิกสมาธิ อุปจารสมาธิ อัปปนาสมาธิ

ผมตอนไปอยู่วัดป่าบ้านตาด
หลวงตา ท่านพูดในลักษณะนี้ให้ฟังละเอียด...

ทำให้เข้าใจ แล้วเดินวิถีจิตใหม่หมด

......

 

ก็จะพูดใน ไสต์ตำรา อภิธรรม พุทธแท้ๆ ไม่เอา คำแปลนอกศาสนาเข้ามาใช้

[ น้องๆ หนูๆ อย่า งง นะ ฮับ การใช้ ศัพท์บาลี แน่นอนว่า นอกศาสนาเขา
มีใช้กันอยู่แล้ว ดังนั้น ศัพท์เนี่ยะ จะหยิบยืมมา แต่ ต้องทำความเข้าใจให้
ชัดๆ แบบ คอยมีสติเอาสันติยัดปากเอาไว้ ไม่ให้พูดนอกแนว เพราะ ความหมายทาง
ปฏิบัตินั้น จะไม่ใช่ ที่ คนนอกศาสนาเขาใช้ ]

ฌาณ ในศาสนาพุทธ ก็คือ สมาธิ ขณิก อุปจาร อัปปนา นั่นแหละ

เพราะ ทางเข้ากรรมฐานของ พระพุทธศาสนา เป็น สัมมาสมาธิตั้งแต่
เริ่มต้น (ถ้าเริ่มต้นไม่ถูก ก็แปลว่า ลืมเอาสันติอุดปากไว้ )

กรรมฐาน40 ทุกตัว จะมุ่ง ละกิเลส ตั้งแต่ต้น เป็น สมาธิที่ไม่เจือสมุทัยทุกกรรมฐาน
[ กรณี กองกสิณ จะต้องเล่นกันด้วย เวทนาขันธ์ ตบเข้ามา ....ทั้งนี้ คนที่จะเข้า
มาเป็นพุทธ ด้วยการ เริ่มกสิณ จะหมายเอา พวกที่ เล่นมาจนหาเบื้องต้น เบื้องปลาย
ไม่ได้ ชำนาญอยู่ก่อนแล้ว พอเขามา จะต้องมากำหนดรู้ เวทนาขันธ์ ตบท้ายการฝึก ]

จิตที่ ละสมุทัย ละตัณหา แค่ตรงนี้ ก็ เป็น ปฐมฌาณ แล้ว เพราะ อาศัยปัจจัยที่
ละโลภะ ราคะสัญญา จิตจะมี วิตก วิจาร ปิติ(อันเกิดจาก การละสมุทัย)
สุข(นิรามิสฯ) เอกัคคตา

ดังนั้น

พวกที่ ยังพยายาม อธิบาย ฌาณ ต่างจาก สมาธิ ก็เอา สันติ ไปกิน !!!


ปล. ถ้าเป็น พุทธภูมิแท้ ไม่ใช่ ขี้ทูตกุดถัง จะต้องเห็นว่า ที่ สมาธินอกศาสนา
สามารถสำเร็จได้ชั่วข้ามคืน แท้จริงแล้ว สำเร็จอยู่ก่อนแล้ว(อภิธรรม ระบุจิตทุกดวงมี ฌาณประกอบ) เพียงแต่พอเอา
ไปลองทำ ก็รับรู้ได้ว่า เป็นอยู่แล้ว ....แต่ที่ ช่วงแรกเดินทางผิด6ปี นั่น
เพราะ จิตมันปลิ้นออกเพราะ เวรกรรม มันมาให้ผล [ บุพกรรมในชาติ โชติปาละ ]

ปล.2 พุทธภูมิ ขี้ทูตกุดถัง จะอ้างว่า ตนออกจากกามได้ สันติ !!! เฮียรับทานแน่นอน
เขามีแต่ รู้ว่าจมอยู่ และ เหวะหวะง่ายนิดเดียว จึงมีปรกติ
"ไม่เชื่อ ......... ที่ออกมาจาก ......."(จึงทราบว่า ตนเป็น พุทธภูมิ เพราะแม้น ....
ตัวเอง ก็ไม่ฟัง )

 

เราเข้าใจแบบนี้ เชิญทัศนาเชิญด่า

ฌาน จิตรู้อารมณ์เดียวแน่วแน่ เป็นกลาง เป็นหนึ่งกับอารมณ์นั้น

สมาธิ จิตตั้งมั่นแยกจากอารมณ์ อารมณ์ส่วนอารมณ์ จิตส่วนจิต ต่างอันต่างอยู่ต่างจริง ,ถ้าอัปปนา ก็จิตรวมถึงฐานจิตเดิม เหลือแต่รู้ล้วนๆ ตทังควิมุติ

 

ก็ต้อง ย้อนแย้งตามหน้าที่ โดยทำก็เพื่อธรรม เอาธรรมเป็นใหญ่

การอธิบาย ในสมัยกำลังรื้อฝืน จะ ฝืนทีเดียว เข้า ภาษาตำรา ภาษาพุทธเลย มันก็ยาก

ครูบาอาจารย์ จะสอน พวกหนาสันติ ที่ทำเป็นรู้ ก็เลยต้อง อนุโลม
ตาม ความโง่ของคนมาเรียน

แน่นอนว่า ไอ้คนมาเรียน ก็ต้อง คอยยกสันติ ยัดปากครูบาอาจารย์
ว่า ที่ครูสอนนั้น ก็เพื่อ มายก ก้นพวกมะอึง ที่เข้าใจธรรมอยู่ก่อน

ครูบาอาจารย์มา สำทับ รับรอง ว่า ที่ พวกมะอึงพูดอยู่ ใช้อยู่ก่อน ถูกต้อง

ไม่เชื่อ ลอง ทบทวนดูสิ

ฌาณ ที่พวกมะอึงเข้าใจ ใช่ไหม คุณสะอึกเอือกรู้อยู่ก่อนแล้วว่า คืออะไร ยังไง

แล้วก็เอาไปถาม ครูบาอาจารย์ สอนเท่าไหร่ มะอึงก็ไม่สำเร็จ ฮาอะไรสักที

ท่านก็จนใจ ก็เลย ต้อง เอออวยไปตาม ความโง่ของคนมาเรียนไปอีก กึ่งพุทธกาล

 

ประเด็นคือคุณku กับคมึงทำได้รึยัง (ฮา)

 

เนี่ยะ สังเกตไปเลย ฮับ ความลังเล สงสัย ไม่ใช่หรอก ที่จะ มุ่งมาถามเอา
จากคนที่กล่าวบอก


พระพุทธองค์ ตรัสไว้เอง ว่า

คนที่ยังไม่สำเร็จฮาอะไร ก็สามารถ อธิบายธรรมของ พระผู้มีพระภาคได้
ยิ่งกล่าว ตรงตาม พุทธวัจนะ ได้ก็ยิ่งมีประโยชน์มาก

พระพุทธองค์ ยังตรัส ระบุลงไปอีกว่า การที่ คนฟังธรรม อุปทานว่า
จะต้องฟังจาก ผู้บรรลุเท่านั้น จัดเป็นความ จานลาย ของคนมาฟังธรรม

เพราะถ้า คนฟังธรรม มีความเพียร เคยปฏิบัติ รู้จริงมาบ้าง จะทราบ
ว่า ฟังธรรมเพื่ออะไร และ ส่วนไหนคือ การลงมือปฏิบัติสัณทิฏฐิโก


สรุปง่ายๆ พระพุทธองค์ วินิจฉัยว่า พวกเอะอะๆ ถามหามรรคผลจากคนสอน
นั่นคือ พวกแอบแฝงมาทำ จานลาย ในพระพุทธศาสนาเท่านั้น ไม่ใช่พวกเคารพธรรม

 

ยิ่งถ้าใครเริ่มมีอาการ ขยันเที่ยวสอนเลอะๆเทอะๆ อ้างพระพุทธเจ้า บิดเบือนสอดไส้ น้ำท่วมทุ่งพยายามให้เข้าข่ายทิฏฐิตัว อันนี้พาลแท้ ต้องหมั่นทบทวนตัวเองบ่อย (ฮา) เอานะพอ