ใจเป็นศีล ศีลรักษาใจ

พระอาจารย์ มิตซูโอะ คเวสโก
วัดป่าสุนันทวนาราม


เมื่อเราปฏิบัติธรรม คือ ศึกษาจิตใจของตัวเอง
จนกระทั่งเกิดหิริโอตตัปปะขึ้นในใจอย่างมั่นคงแล้ว
เรียกว่าปฏิบัติจนกระทั่ง ศีลเข้าถึงใจ หรือ มีใจเป็นศีล มีใจเป็นธรรม
ขณะที่ปฏิบัติใหม่ ๆ เราได้พยายามรักษาศีล
แต่เดี๋ยวนี้ และต่อไปนี้ เมื่อใจเราเป็นศีล ศีลจะรักษาเรา

เพราะเมื่อศีลเข้าถึงใจ เราจะมีความรู้สึกตื่นตัว
มีความละอาย มีความเกรงกลัว
ในขณะเกิดอารมณ์ยินดียินร้าย สติสัมปชัญญะ กับ หิริโอตตัปปะ รวมกัน
ควบคุมตัวเราไว้ได้อย่างมั่นคง
เราไม่กล้าทำชั่วทำบาป และไม่กล้าประมาทอีกต่อไปแล้ว

ถึงขนาดนี้แล้ว การประพฤติปฏิบัติของเรา จะเสมอต้นเสมอปลายตลอดเวลา
แม้ว่าอยู่ในที่ลับหูลับตา หรืออยู่ในป่าในเขาตามลำพัง
เราก็ไม่ประมาทพลั้งเผลอที่จะทำชั่วทำบาปแล้ว
เพราะเรามีหิริโอตตัปปะ เรามีตนเป็นที่พึ่งของตน
"อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ" ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน

คำว่าตนเป็นที่พึ่งแห่งตนนี้ อาจจะพูดได้อีกอย่างว่า
ตนใหญ่ เป็นที่พึ่งของ ตนเล็ก

ตนใหญ่คืออะไร ตนเล็กคืออะไร อาจจะมีคนสงสัย

'ตนใหญ่' คือ ตนที่แท้จริง ตนที่บริสุทธิ์
เป็นตนที่ สติสัมปชัญญะ กับ หิริโอตตัปปะรวมกันควบคุมจิต
ทำให้เกิดความรู้สึกตัวขึ้นมา
ตนนี้แล อต?ตา หิ เป็น 'ตนใหญ่'

ส่วน 'ตนเล็ก' คือ จิตที่เคยอยู่ใต้อำนาจของกิเลส ถูกกิเลสเบียดเบียน
จนได้รับความทุกข์ใจความเสียใจ
อันนี้แหละเป็นตนเล็กที่อ่อนแอ ไม่มีกำลัง

เมื่อใดก็ตามที่กำลังจะเกิดความรู้สึกที่เป็นกิเลส
'ตนใหญ่' ที่เป็นสติสัมปชัญญะก็จะรู้ตัวและเกิดความละอาย
ความเกรงกลัวต่อบาป
พูดง่าย ๆ ว่า ตนใหญ่จะมาจัดการกับกิเลสเองโดยอัตโนมัติ

อย่างนี้เรียกว่า เราได้ที่พึ่งของตัวเอง มีใจเป็นศีล มีใจเป็นธรรม
ซึ่งจะคอยรักษาเราอยู่ตลอดเวลา


------------------------------------------------------------------

 

สาธุคะ โดยเราหากรักษาศีลแล้วศิลจะมารักษาเราเอง ถึงแม้การใช้ชีวิต พบปะพูดคุย เข้าสังคมอาจทำให้เราเขวไปบ้าง แต่อย่างน้อยก็จะทำให้เราเกิดการระลึกได้ว่าสิ่งนี้ไม่ดี เรากำลังเผลอ เรากำลังติดนะ จะให้เราสามารถดึงใจกลับมาได้รวดเร็ว เวลาทำอะไรเจ้าตัวหิริโอตัปปะมันจะคอยย้ำเราว่าอย่าทำนะไม่ดี..(good)

 

เคยกราบนมัสการเรียนถามหลวงพี่ท่านว่า รักษาศีลจนศีลรักษา หมายถึงอะไร
หลวงพี่เมตตาตอบว่า คือผู้ที่เวลามีเหตุให้จะละเมิดศีล แล้วบังเกิดญาณยับยั้งไว้

ส่วนต่อไปนี้เพียงคลับคล้ายคลับคลา ไม่มั่นใจว่าเป็นคำตอบของหลวงพี่ด้วยหรือไม่
....ผู้ที่รักษาศีลจนศีลรักษาในคุณลักษณะดังกล่าว คือพระอริยะเจ้า...