เก็บมรดกล้านนาบูรณะวัดพระสิงห์ฯ

กลุ่มเซ็นทรัล เปิด ๕ มาตรการ ดูแลสังคมไทย เริ่มโครงการแรกร่วมกับกรมศิลปากรบูรณะโบราณสถานวัดพระสิงห์ จ.เชียงใหม่ พร้อมเตรียมสมโภชในเดือนพฤษภาคมนี้
นางวันทนีย์ จิราธิวัฒน์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท เซ็นทรัลรีเทล คอร์ปอเรชั่น จำกัด ในฐานะผู้ดูแลโครงการบูรณะโบราณสถานวัดพระสิงห์ กล่าวว่า โครงการนี้เกิดขึ้นจากแรงบันดาลใจที่ต้องการอนุรักษ์โบราณสถานที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานแห่งนี้ ซึ่งใน จ.เชียงใหม่ มีวัดที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานจำนวนมาก แต่กรมศิลปากรมีงบจำกัด บริษัทจึงเข้าไปสนับสนุน และเนื่องจากวัดพระสิงห์ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธสิหิงค์ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองเชียงใหม่และเป็นวัดที่มีนักท่องเที่ยวเข้าชมมากเป็นอันดับสองของเชียงใหม่
มีหลายส่วนที่ทรุดโทรมมาก ซึ่งควรได้รับการบูรณะให้คืนสู่สภาพที่ดีขึ้น จึงได้เริ่มดำเนินการปรึกษากับสำนักงานกรมศิลปากรที่ ๘ เชียงใหม่ เพื่อดำเนินการบูรณะให้วัดพระสิงห์ ซึ่งเป็นโบราณสถานอันสำคัญให้ดำรงอยู่คู่ชาวล้านนาตลอดไป โดยเมื่อวันที่ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ บริษัทได้ทำพิธีบวงสรวงตามแบบฉบับล้านนาก่อนเริ่มดำเนินการบูรณะ ทั้งนี้บริษัทได้วางงบประมาณไว้ ๕.๘ ล้านบาท โดยคาดว่าจะแล้วเสร็จและทำพิธีสมโภชได้ในเดือนพฤษภาคมนี้
"ทางเรายังได้จัดงบประมาณอีก ๕ ล้านบาท เพื่อจัดกิจกรรมประกวดวาดภาพสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔-๖ และระดับมัธยมศึกษาชิงโล่ประทานพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ โดยได้รับความร่วมมือจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาวิทยาเขตภาคพายัพ และกิจกรรมนักศึกษาอาสาสมัครเฮอริเทจ แอมบาสซาเดอร์ ซึ่งได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจาก ททท." นางวันทนีย์ กล่าวถึงที่มาของการบูรณะ
นอกจากกิจกรรมดังกล่าวแล้ว บริษัทยังได้จัดทำตู้รับบริจาคในวัดพระสิงห์ ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล ห้างโรบินสัน และบริษัทในกลุ่มเซ็นทรัลทุกสาขา เพื่อเชิญชวนผู้มีจิตศรัทธาทั้งลูกค้าและพนักงานช่วยกันบริจาค เนื่องจากทางวัดยังขาดปัจจัยอยู่เป็นจำนวนมาก โดยส่วนต่างๆ ที่ทำการบูรณะมีดังนี้
๑.วิหารลายคำ เป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธสิหิงค์
๒.หอไตร เป็นอาคารเก็บรักษาพระไตรปิฎกหรือคัมภีร์ทางพุทธศาสนา ๓.เจดีย์เชี่ยงเมือง เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปที่ตั้งอยู่ในอาคาร ๔.เจดีย์ประธานหรือสถูปซึ่งชาวล้านนาเรียกว่าธาตุ บรรจุอัฐิของพญาคำฟู สร้างเมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๙๘๘ ๕.เจดีย์ราย ๓ องค์ เป็นเจดีย์ประจำทิศตั้งอยู่ทางทิศเหนือ ทิศตะวันตกของเจดีย์ประธาน และงานปรับปรุงภูมิทัศน์
สำหรับโครงการบูรณะโบราณสถานวัดพระสิงห์เกิดขึ้นมาได้เนื่องจากกลุ่มเซ็นทรัลได้มีการจัดตั้งบริษัทขึ้นมาดูแลสังคมไทย ทั้งหมด ๕ มาตรการ ได้แก่ ๑.การบูรณะรักษามรดกของประเทศชาติ ๒.การสนับสนุนการศึกษา ๓.สนับสนุนงานด้านการกีฬา ๔.สนับสนุนงานมูลนิธิต่างๆ และ ๕.ให้ความช่วยเหลือภัยพิบัติที่เกิดขึ้นในประเทศไทย
นอกจากนี้ อ.สุวิช ชมชื่น นายช่างศิลปกรรม ๘ ว. สำนักโบราณคดี กล่าวเสริมว่า หลักการในการอนุรักษ์ภาพจิตรกรรม โดยเฉพาะสีฝุ่นก็จะต้องใช้ดินสอพองผสมกาวเคลือบของเก่าทั้งหมดเสียก่อนที่จะเริ่มการบูรณะหรือซ่อมแซมให้แข็งแรงมั่นคง การแต่งเติมสีเหล่านี้จะทำให้เห็นสีเก่าที่ชัดเจนตามหลักฐานที่มีอยู่ แต่ส่วนใหญ่ที่ไม่มีหลักฐานก็จะไม่เติมสีลงไป ภาพจิตรกรรมแต่ละภาพอาสาสมัครทุกคนได้ทำกันอย่างพิถีพิถัน
การซ่อมภาพจิตรกรรมครั้งนี้เพื่อคงไว้ให้คนรุ่นใหม่ได้เห็นถึงภาพเก่าและภาพที่มีการตกแต่งใหม่เปรียบเทียบให้เห็นว่าของเก่ากับของใหม่มีความแตกต่างกันอย่างไร ภาพจิตรกรรมที่ซ่อมแล้วถ้ามองไกลๆ จะดูกลมกลืน แต่ถ้าดูใกล้ๆ จะเห็นถึงความแตกต่างตามภาพร่องรอยเดิมกับภาพร่องรอยใหม่ เป็นการให้ข้อมูลที่ชัดเจน จากนั้นก็จะใช้เทคนิคการลงรักปิดทองที่เป็นพื้นฐานเทคนิคของศิลปกรรมภาคเหนือตามเสาต้นต่างๆ ภายในวิหารลายคำ เพื่อให้เกิดความสวยงาม
"ส่วนการบูรณะหอไตร เราก็ยังคงอนุรักษ์กระจืนโบราณที่ทำมาจากจีน ถือเป็นกระจกเก่าแก่ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ ซึ่งในสมัยนี้ไม่มีการทำกันแล้ว กระจกที่ว่านี้สามารถงอได้ ที่งอได้เพราะพื้นของกระจกใช้ตะกั่วร้อนๆ เทลงไปในทราย พอตะกั่วร้อนๆ กระทบกับทรายก็กลายเป็นกระจกจืน พอกระจกเหล่านี้โดนความร้อนก็จะสามารถดัดหรืองอได้ เราจึงต้องอนุรักษ์ให้คงสภาพเดิมมากที่สุด"
ประวัติวัดพระสิงห์
วัดพระสิงห์มีชื่อเต็มว่าวัดพระสิงห์วรมหาวิหาร ซึ่งตั้งอยู่ที่ถนนสามล้าน ต.พระสิงห์ เป็นวัดที่มีนักท่องเที่ยวรู้จักมักคุ้นกันดี พญาผายู กษัตริย์เชียงใหม่โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น เพื่อบรรจุพระอัฐิของพญาคำฟู พระราชบิดา เดิมชื่อว่าวัดลีเชียงพระ บริเวณหน้าวัดแห่งนี้เคยเป็นกาดมาก่อน ชาวบ้านเรียกว่า กาดลี วัดพระสิงห์มีสิ่งที่น่าสนใจได้แก่ หอไตร สร้างเป็นครึ่งตึกครึ่งไม้ ตัวผนังตึกด้านนอกประดับด้วยทวยเทพปูนปั้นแต่งองค์ทรงเครื่องสวยงาม เป็นฝีมือช่างสมัยพระเมืองแก้ว ต่อมาในสมัยเจ้าแก้วนวรัฐได้มีการซ่อมแซมขึ้นใหม่ประมาณ พ.ศ. ๒๔๖๗ ที่ฐานหอไตรปั้นเป็นลายลูกฟักลดบัวภายในประดับด้วยรูปสัตว์หิมพานต์และประจำยามที่มีลักษณะละม้ายกับลายสมัยราชวงศ์เหม็งของจีน
นอกจากนี้ยังมีวิหารลายคำ ซึ่งเป็นวิหารทรงพื้นเมืองล้านนาขนาดเล็กกะทัดรัด ภายในวิหารเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธสิหิงค์ ที่ผนังวิหารมีภาพจิตรกรรมโดยรอบ ด้านเหนือเขียนเป็นเรื่องสังข์ทอง ด้านใต้เป็นเรื่องสุวรรณหงส์ ภาพจิตรกรรมดังกล่าวมีความน่าสนใจมากทีเดียว โดยเฉพาะเรื่องสังข์ทองซึ่งพบเพียงแห่งเดียวที่นี่ ลักษณะเด่นของภาพจิตรกรรมที่พบในล้านนา อ.ศิลป์ พีระศรี ได้สรุปไว้ว่า "จิตรกรรมในภาคเหนือนิยมเขียนภาพชีวิตประจำวัน เป็นภาพเหมือนชีวิตจริง ถ้าเรามองดูภาพที่งดงามเรื่องสังข์ทองในวิหารลายคำ วัดพระสิงห์ จ.เชียงใหม่ เราจะรู้สึกคล้ายกับว่าเราได้เข้าไปอยู่ในสภาพการณ์ที่เป็นจริงตามความเป็นอยู่เมื่อ ๑๐๐ ปีก่อน"