อะไรคือ พระโพธิญาณ

ที่ตั้งกระทู้นี้ขึ้นมา ก็เพราะมีหลายคน เอามาถามมาบอกว่า สิ่งที่เขาปรารถนาคือ พระโพธิญาณแล้วมาถามผมว่าทำยังไงถึงจะได้ จะมี จะเข้าถึง จะสำเร็จในพระโพธิญาณ ซึ่ง พอผมถูกถาม ผมก็อึ้งนิดหน่อยว่า คนที่ถาม คิดแบบนี้ได้ยังไงกันนะ ซึ่งก่อนอื่น คนถามน่าจะเข้าใจความหมายของคำว่า พระโพธิญาณ ให้กระจ่างก่อนว่า

เขาปรารถนาใน ญาณของโพธิ รู้เข้าถึง เท่านั้น
หรือเขาปรารถนาเป็นพระพุทธเจ้าที่สำเร็จพระโพธิญาณ เหมือนพระพุทธเจ้า
หรือเขาปรารถนาเพื่อความเท่ห์อยากให้คนเรียกเขาว่าพระพุทธเจ้า
หรือเขาปรารถนาเพื่อคิดว่าจะได้ช่วยเหลือคนอื่นได้ถ้าตนเองสำเร็จพระโพธิญาณ

งั้นเรามาแปลความหมาย ของคำว่า พระโพธญาณ กันก่อน ตามตัวอักษร

 

อืม เป็นคำถามที่ดีน่ะ นอนรอฟังดีกว่า

 

ซึ่ง ในตำรา แปลความหมายของพระโพธิญาณว่า เป็นปัญญาหรือความรู้เพื่อการตรัสรู้ธรรม

ทีนี้ ในความเข้าใจของผม ญาณแปลว่า ปัญญาหรือความรู้ เป็นปัญญาญาณที่สะสมมาได้ จากการฝึกสติปัฏฐานสี่ เรื่อง การดู กาย เวทนา จิต ธรรม ตามขั้นตอน คือ สะสมการรู้กายเข้าใจกายปล่อยวางกาย นี่ญาณที่หนึ่ง
และสะสมการรู้เวทนากายปล่อยวางเวทนากาย นี่ญาณที่สอง
และสะสมการรู้จิตจนรู้ตัวสร้างจิต คือใจ รู้ว่าใจคิดใจทำงานร่วมกับกายยังไง แล้วปล่อยวางใจได้ นี่ญาณตัวที่สาม

ญาณตัวที่สี่ (พูดก็พูดเหอะ ไอ้ญาณหรือปัญญานี่ มันมีมากกว่า ที่ จำกัดความเอาไว้คร่าวๆ นะ) อย่าง อาสวะขยะญาณ โพธิปักขิยะญาณ หรือ บางคนก็เรียกว่า โพธิญาณ มันล้วนเป็นญาณหรือปัญญา ในการรู้ธรรม ทั้งนั้น

แต่ก็เอาเถอะ ถ้า ทุกคน เข้าใจว่า โพธิญาณคือญาณที่เป็นไปเพื่อการตรัสรู้ แล้วล่ะก้อ มันก็คงต้องพูดหรืออธิบายให้มันดูดีกว่าญาณอื่นๆ อ่ะนะ

 

(kiss)

 

ญาณ มันมีระดับการสะสม คือ
โสดาบันมรรค จนรู้เข้าใจในโสดาผล นี่เรียกว่า ได้โสดาญาณระดับผล คือเกิดปัญญาสะสมระดับโสดาปล่อยวางกาย เลื่อนไปขั้น สกิทาคา

สกิทาคามรรคจนรู้สกิทาคาผล นี่เรียกได้สกิทาคาระดับผล คือเกิดปัญญาสะสมระดับสกิทาคาปล่อยวางเวทนากาย เห็นเวทนาจิต เลื่อนไปขั้น อนาคามี

อนาคามรรคจนรู้อนาคาผล นี่เรียกอนาคนระดับผล คือเกิดปัญญาสะสมระดับอนาคามีปล่อยวางเวทนาจิต เพราะเห็นตัวคิดคือใจ ปล่อยวางใจได้ เลื่อนขั้นไป อรหันตมรรค

 

ซึ่งการเรียนรู้ ที่บ่งบอกว่า ท่านได้ญาณ หรือเกิดปัญญา ระดับไหนแล้ว
มันไม่ไช่แค่ เป็นปัญญา ที่เป็นมุมแคบ เฉพาะ แค่ ปัจจุบันอย่างเดียว อดีตอย่างเดียว หรือ อนาคตอย่างเดียว หรือ ตนเองคนเดียว

แต่มันครอบทั้งหมด
อดีต ปัจจุบัน อนาคต
นรก โลก สวรรค์
อนิจัง ทุกขัง อนัตตา
ตนเอง คนอื่น ทั้งโลก

แต่มันเรียนรู้ครอบคลุม ทุกเรื่อง ไปพร้อมๆ กับ

 

เท่นะ ทรงผม รังสงกรานต์ แต่ตอนนี้ ไม่ไช่ทรงนี้แล้ว นะ

แต่การ ที่ละเมิดสิทธิคนอื่น แล้วเอารูปของคนอื่น มา อวดในสาธารณะโดยเจตนาไม่ดี ก็เป็นกรรมด้วยนะ

 

ผมจะแปล คำว่า โพธิญาณ ที่ผมเข้าใจนะ

โพธิ แปลว่า พุทธะ ผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบาน
ญาณ แปลว่า ปัญญา นี่แหล่ะ

เอามารวมกัน โพธิญาณ แปลว่า ปัญญาของผู้ที่เข้าถึงความเป็นพุทธะเป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบานแล้ว นั่นเอง เป็นปัญญาของผู้ที่ตรัสรู้ธรรมแล้ว ทำมรรคให้เป็นผลแล้ว

ดังนั้นโพธิญาณหรือปัญญานี้ เอามาใช้ ชี้ทางให้คนอื่น เดินตามมรรคให้ได้ เพื่อชี้ทางแห่งผลแก่ผู้อื่น ไม่ได้มีไว้เพื่อตนเอง

 

ดังนั้น โพธิปักขิยธรรม แปลว่าธรรมเพื่อการหลุดพ้น เพื่อการตรัสรู้
โพธิปักขิยญาณ คือ ปัญญาเพื่อการหลุดพ้น เพื่อตรัสรู้ธรรม พวกนี้เป็นมรรค

แต่โพธิญาณ คือ ญาณที่ตรัสรู้แล้ว ผู้พ้นแล้ว
ญาณนี้ เป็นผล ของมรรค

 

พระไตรลักษณ์ เป็นธรรม ที่ครอบคลุมทั้งโลกและจักรวาล และทุกสรรพสัตว์
ถ้าคุณเข้าถึงธรรมแห่งพระไตรลักษณ์จริง คุณจะพ้นสงสัยในการ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ของทุกสรรพสัตว์ ของโลก ของจักรวาล ของวัฏฏะสงสาร

ธรรมของอนัตาธรรม ถ้าคุณเข้าถึงคุณจะพ้นการยึดมั่นถือมั่น ต่อทุกสมมุติใน วัฏฏะสงสาร

 

อริยสัจสี่ คือความจริงอันประเสริฐ สี่ประการ อันได้แก่

ทุกข์ (คือสิ่งที่มีผลทำให้เรา ไม่ปกติ ไม่อยู่กับความจริง)
สมุทัย คือเหตุที่ทำให้เกิด ทุกข์นั้น (ให้เป็น ความไม่รู้ของตนเอง เอาไว้ก่อน)
นิโรธ คือปัญญาที่เรารู้ว่า เราทุกข์เพราะเราสร้างเหตุแห่งทุกข์เอาไว้ แล้วการที่เรารู้ว่า ถ้าเราไม่สร้างเหตุแห่งทุกข์เอาไว้ เราก็คงไม่มีทุกข์เกิดกับเรา นี่คือ นิโรธ คือ ปัญญาที่รู้ว่าถ้าดับทุกข์และดับเหตุแห่งทุกข์ได้ ก็คงจะดี แบบนั้นๆ

มรรค คือ เส้นทางแห่งการดับทุกข์ดับเหตุแห่งทุกข์ ที่เราเคยหลงสร้างเหตุแห่งทุกข์นั้น มา นั่นเอง

ซึ่งจะเห็นว่า อริยะสัจสี่หรือความจริงอันประเสริฐสี่ นั้นมันจะได้รู้ เห็น ความจริง ทั้งสี่นี้ได้ ก็ด้วย การฝึกสติปัฏฐานสี่ หรือ กรรมฐานทั้งหลาย นั่นเอง หรือ โพธิปักขิยธรรมทั้งหลายนั่นเอง

 

ตามที่เคยพูดมา หลายปีแล้วว่า
การวางกาย วางเวทนา จนวางใจได้ นั่นเพราะ เข้าถึงพระไตรลักษณ์
การชำระกิเลสอาสวะ เชื้อแห่งการเกิด นั่นเพราะ เข้าถึงพระอนัตาธรรม

เมื่อเข้าถึงระดับพระอรหันต์ผลแล้ว ถึงเรียกว่า ได้โพธิญาณ หรือปัญญาที่ทำมรรคให้เป็นผลได้ คือรู้ผลของมรรคได้ และชี้ทางให้คนอื่นได้

 

แต่งให้ดูเท่ห์กว่าเดิม

 

ผลของมรรค แปลว่า ดับทุกข์ในตนเองได้โดยสิ้นเชิงแล้ว ถึงเรียกว่าผล เรียกว่าได้โพธิญาณ คือ ได้ปัญญาของพุทธะ เป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบาน

ใครที่เป็นมรรคอยู่ คือ อยู่ในช่วงของ โพธิปักขิยญาณ แล้วค่อยก้าวหน้าไปสู่ อาสวะขยะญาณ

 

ไม่มีอะไรจะทำ แล้วงั้นสิ
ตามสบายเถอะ ขำๆดี

 

ชอบสิท่า

 

ว่าแต่ท่านเถอะ มาแอ๊คอ๊าค มาเรียกร้องความสนใจ อะไร แถวนี้เหรือ
หรือขาดความอบอุ่น ล่ะ บอกก่อนนะ ว่า ถ้ามีเจตนาไม่ดี ก็รับผิดเองนะ

 

ถ้าไม่รู้ก็ถามนะ .. วิเคราะห์ตื้นๆ แล้วเอามาอวดเล่า มันไม่ได้อะไรหรอกนะ

 

ซึ่งมาถึงตรงนี้ ทุกท่านก็คงรู้แล้วว่า พระโพธิญาณต้องประกอบด้วยพระไตรลักษณ์ญาณและอนัตตาญาณ

นั่นคือ โพธิปัญญา ต้องมีไตรลักษณ์ปัญญาและอนัตตาปัญญา

ทีนี้ มาขยายความ ว่า รู้พระไตรลักษณ์คือรู้ความจริงของวัฏฏะ ไม่ได้แปลว่า รู้แต่ความจริงเท่านั้น แต่รวมหมายถึงรู้ถึงความไม่จริงไปด้วย ว่าอะไรที่มันไม่จริง ก็หมายถึงรู้ทั้งหมดของวัฏฏะหรือ จะสมมุติก็รู้วิมุติก็รู้

ทีนี้มาขยายความของพระอนัตตาธรรมว่า ไม่ยึดมั่นถือมั่นในสมมุติในวัฏฏะทั้งหลาย และรวมทั้งสมมุติที่เป็นวิมุติทั้งหลายด้วย( ก็อันเดียวกันนั่นแหล่ะ ถือมั่นอยู่ก็เรียกสมมติ ไม่ถือมั่นก็เรียกสมมุตินั้น ว่า วิมุติ) ก็สมมุติอันเดียวกันแค่ ยึดมั่นกับไม่ยึดมั่นแล้ว

ดังนั้น โพธิญาณ ก็คือ ปัญญาที่รู้และเข้าใจในวัฏฏะสงสารอย่างแจ่มแจ้ง ทั้งอดีตปัจจุบันอนาคต ทั้งนรกโลกสวรรค์ เรียกว่าผู้ชนะ สามโลกก็ว่าได้

ทีนี้ มากล่าวว่า ถ้าโพธิญาณเป็นมรรค อะไรคือผลของมันล่ะ
แล้วถ้าผลของโพธิญาณมีจริง ผลนั้น มันจะเกิดกับผู้ใด เพื่อผู้ใดกันล่ะ

ก็ในเมื่อสำเร็จถึงพระโพธิญาณแล้ว จะเอาอะไรได้อีกล่ะ ดังนั้นผล จึงเกิดกับคนอื่น เพื่อผู้อื่น นั่นเอง

ดังนั้น แน่ใจแล้วเหรอ ที่จะทำเพื่อผู้อื่น ได้จริงๆ สำหรับผู้ที่ต้องการสำเร็จในพระโพธิญาณน่ะ

 

ก็อาจดีกว่าคุณที่ได้แค่ กระแนะกระแหนไปวันๆนะผมว่า
ถ้าคุณรู้จริง ก็ วิเคราะห์ลึกๆ ตามแบบของคุณมาให้คนอื่นเขาอ่านบ้างสิ
จะได้ไม่ไช่แค่เหมือนพวกหมาเห่าใบตองแห้งน่ะ

ผมท้าให้คุณ โชว์ ปัญญาของคุณหน่อย