สมาธิที่ถูกต้อง

สมาธิที่ถูกต้องนั้น เมื่อเจริญแล้วมันจะมีกำลังให้เกิดปัญญาทุกขณะ ในเมื่อตาเห็นรูปก็ดี หูฟังเสียงก็ดี จมูกดมกลิ่นก็ดี ลิ้นลิ้มรสก็ดี กายถูกต้องหรือโผฏฐัพพะก็ดี ธรรมารมณ์เกิดกับจิตก็ดี อิริยาบถยืนก็ดี นั่งก็ดี นอนก็ดี จิตจะไม่เป็นไปตามอารมณ์ แต่จะเป็นไปด้วยความรู้ตามเป็นจริงของธรรมะ

ฉะนั้น การปฏิบัตินี้ เมื่อมีปัญญาเกิดขึ้นมาแล้วก็ไม่เลือกสถานที่ จะยืน จะเดิน จะนั่ง จะนอนก็ตาม จิตมันเกิดปัญญาแล้ว เมื่อมีสุขเกิดขึ้นมาก็รู้เท่า มีทุกข์เกิดขึ้นมาก็รู้เท่า สุขก็สักว่าสุข ทุกข์ก็สักว่าทุกข์เท่านั้น แล้วก็ปล่อยทั้งสุขและทุกข์ ไม่ยึดมั่นถือมั่น

เมื่อสมาธิถูกต้องแล้ว มันทำจิตให้เกิดปัญญา อย่างนี้เรียกว่า “วิปัสสนา” มันก็เกิดความรู้เห็นตามเป็นจริง นี้เรียกว่า “สัมมาปฏิบัติ” เป็นการปฏิบัติที่ถูกต้อง มีอิริยาบถสม่ำเสมอกัน

คำว่า “อิริยาบถสม่ำเสมอกัน” นี้ ท่านไม่ได้หมายเอาอิริยาบถภายนอกที่ว่า ยืน เดิน นั่ง นอน แต่ท่านหมายเอาทางจิตที่มีสติสัมปชัญญะอยู่นั่นเอง แล้วก็รู้เห็นตามเป็นจริงทุกขณะ คือมันไม่หลง

ถ้าสังวรสำรวมอยู่ มันต้องรู้เห็น ไม่ใช่ต้องไปนั่งสมาธิขาขวาทับขาซ้าย แล้วมันจึงจะเกิดขึ้นมาหรอก อยู่เฉย ๆ ธรรมดานี้แหละ มันก็บรรลุธรรมะได้ จะว่ายังไง เหมือนถ่านไฟที่ไม่ดับ ทิ้งไว้ก็ร้อน มาจับดูทีไรก็ร้อนอยู่อย่างนั้น สติมันตื่นตัวอย่างนั้น มันรู้จักตัวเองอยู่อย่างนั้น มันจะหลงไปไหน

เพ่งมันอยู่อย่างนั้น แต่ไม่ใช่เบิ่งตาค้างเหมือนคนบ้าล่ะ คำว่าเพ่งไม่ใช่ไปเพ่งจ้องตาเป๋ง จิตใจของเราน่ะ ตามสะกดรอยความรู้สึกอยู่เสมอ
ทำให้มาก เพ่งให้มาก เจริญให้มาก นั่นแหละคือความเจริญ

พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี