จิต,เจตสิก,รูป,นิพพาน ตามหลักพระอภิธรรมปิฎก ตอนที่๕

จิต,เจตสิก,รูป, นิพพาน ฯ ตอนที่ ๕

ในตอนที่ ๕ นี้ ข้าพเจ้าจักได้ อรรถาธิบายในเรื่องของ “รูป” ซึ่งในตอนที่ ๔ ข้าพเจ้าได้กล่าวอธิบายเกริ่นไว้ว่า “ รูป” คือ สิ่งที่ประกอบกันเป็นจิต และเจตสิก ที่ข้าพเจ้ากล่าวเช่นนั้น ท่านทั้งหลายก็อย่าได้สับสนหรือสงสัย หากท่านทั้งหลายได้อ่านหรือศึกษามาแล้วทุกตอน เหตุเพราะ จิต ย่อมเกิดจาก หลายๆอะตอม ฯลฯ จนกลายเป็นอวัยวะและระบบการทำงาน ก็ล้วนมีรูปด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ดังนั้นรูปบางชนิดก็สามารถมองเห็นได้ด้วยตา รูปบางชนิดก็ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตา ต้องใช้อุปกรณ์เครื่องมือ ในการทำให้มองเห็นรูปเหล่านั้น แต่ที่สำคัญ รูป เป็นปัจจัย หรือเป็นเครื่องมือ หรือเป็นเจตสิก หรือทำให้เกิดเจตสิก ทำให้เกิดสภาพสภาวะจิตใจ ความคิด อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม การกระทำ ดังนั้นรูปจึงมีความสำคัญในการดำรงชีวิตของมนุษย์อย่างหนึ่ง นับตั้งแต่เริ่มปฏิสนธิ เป็นต้นมา ล้วนต้องอาศัยรูป ในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ, ล้วนต้องอาศัยรูปเพื่อความคล่องแคล่วในการทำงาน ,ล้วนต้องอาศัยรูปเพื่อทำให้เกิด ความคิด สภาพสภาวะจิตใจ อารมณ์ ความรู้สึก,พฤติกรรม,การกระทำ, ล้วนต้องอาศัยรูปในการเรียนการสอน การติดต่อสื่อสาร , แม้แต่การจะปฏิบัติธรรมทั้งหลายก็ล้วนต้องอาศัยรูปเป็นเครื่องมือ , รูป อาจก่อให้เกิดอาสวะแห่งกิเลส, รูปก็ย่อมสามารถทำให้หลุดพ้นจากอาสวะแห่งกิเลสได้, รูปสามารถก่อให้เกิดสภาพสภาวะจิตใจ ความคิด อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม การกระทำ ที่ดีได้พร้อมกันทุกส่วนของร่างกาย ,รูปก็ย่อมสามารถก่อให้เกิดสภาพสภาวะจิตใจ ความคิด อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม การกระทำที่ไม่ดีได้พร้อมกันทุกส่วนของร่างกาย , รูปย่อมสามารถก่อให้เกิดสภาพสภาวะจิตใจ ความคิดอารมณ์ ความรู้ พฤติกรรม การกระทำ ในทางที่จะว่าดีก็ไม่ใช่ จะว่าไม่ดีก็ไม่ใช่ คือเป็นกลางๆ พร้อมกันทุกส่วนของร่างกาย ได้เช่นกัน,รูปสามารถสร้างสภาพสภาวะจิตใจ ความคิดอารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม การกระทำ ที่ดีได้ในบางส่วนของร่างกาย,รูปก็ย่อมสามารถสร้างสภาพสภาวะจิตใจ ความคิด อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม การกระทำ ที่ไม่ดีในบางส่วนของร่างกาย ,รูปย่อมสร้าง สภาพสภาวะจิตใจ ความคิด อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรม การกระทำ ที่จะว่าไม่ดีก็ไม่ใช่ จะว่าดีก็ไม่ใช่ คือเป็นกลางๆ ในบางส่วนของร่างกาย ได้เช่นกัน
รูป ในทาง พุทธศาสนา เป็นหลักความจริงทีสามารถพิสูจน์ได้ว่า มีจริงเป็นจริง รูปมีความหมาย และชนิดของรูป ดังต่อไปนี้
รูป คือ สิ่งที่สามารถเกิดขึ้น สามารถเปลี่ยนแปลงสภาพ และสามารถเสื่อมสลายไปตามลักษณะสิ่งแวดล้อม ตามกาลเวลา ตามการกระทำ ของ ไฟ ลม ดิน น้ำ และ สิ่งที่ต้องอาศัย ไฟ ลม ดิน น้ำ
รูป ที่ท่านทั้งหลายสามารถมองเห็นได้ด้วยตา และไม่สามารถมองเห็นด้วยตาล้วนเป็นรูปของ ไฟ , ลม ,ดิน ,น้ำ และ รูปที่ต้องอาศัย ไฟ,ลม,ดิน,น้ำ
จ่าสิบตรี เทวฤทธิ์ ทูลพันธ์
๗ ก.ย. ๒๕๕๒

 

มีก็คือไม่มี ไม่มีก็คือมี รูปธรรมนามธรรมทั่งปวงไม่อื่นไปจากความว่าง ความว่างไม่อื่นไปจากรูปธรรมนามธรรมทั่งปวง มืดก็สำเร็จ สว่างก็สำเร็จ

 

อะไรของคุณขอรับ ที่ว่า มึดก็สำเร็จ สว่างก็สำเร็จ ไม่เข้าใจขอรับ มั่วมากกว่ามั้ง