แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงปู่สิงห์ทอง ธมฺมวโร
วัดป่าแก้วชุมพล ต.บ้านชุม อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร



"ที่เราถือว่าเรา ว่าของของเรา
จะไม่ให้ทุกข์แก่บุคคลผู้เข้าไปยึดถือไม่มี
มีแต่จะให้ทุกข์ มีมากเท่าไร ยิ่งทุกข์ใจมากเท่านั้น"

หลวงปู่สิงห์ทอง ธมฺมวโร

 

พระโอวาทธรรมสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์
วัดบวรนิเวศวิหาร จ.กรุงเทพมหานคร



"...ทางพระพุทธศาสนา มุ่งแสดงสัจธรรมเกี่ยวกับ "คน" เป็นใหญ่ ไม่ได้มุ่งสอนทางโลก หรือเหตุผลทางโลก เพราะอะไร...เพราะว่า คนที่แม้จะรู้จักเหตุผลทางโลกแล้ว นำมาประกอบให้เป็นสิ่งต่างๆ ขึ้น และนำมาใช้ในทางชั่ว เช่น ทำลายล้างกันก็ได้ผลชั่วเป็นทุกข์...แต่ถ้าเป็นคนดีแล้วนำสิ่งของที่ทำขึ้นมาทะนุบำรุงกัน ก็ได้ผลดีเป็นสุข หลักสำคัญจึงอยู่ที่.... "คน"

สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จันทร์ศรี จนฺททีโป
วัดโพธิสมภรณ์ จ.อุดรธานี



"โลกนี้และชีวิตนี้ ไม่มีอะไร
เราเวียนว่ายตายเกิดอยู่อย่างนี้มานานแล้ว
เราสุขเราทุกข์อย่างนี้มาหลายภพหลายชาติแล้ว
อย่าโศกเศร้าเสียใจไปนักเลย"

หลวงปู่จันทร์ศรี จนฺททีโป

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แหวน สุจิณโณ
วัดดอยแม่ปั๋ง อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่



"... ธรรมทั้งหลายไหลมาจากเหตุ กำหนดเข้าๆ รู้เท่าทันเหตุ
เหตุดับมันก็ถึงความสุข เพราะวางอุปาทาน เหตุจึงดับไป
อวิชชาความมืดไม่รู้แจ้งมันก็ดับไป เวลาพูดดูเป็นของง่ายแต่เวลาทำยาก

อย่าไปยึดเอาสิ่งนั้นสิ่งนี้ ฟังแต่น้อย แต่ต้องทำให้มาก
อาศัยค...วามพากความเพียร ทำการงานด้วยกายของเรา
ทุกสิ่งทุกอย่าง ทำให้เป็นอริยมรรค อย่าให้เป็นกิเลส ถ้าเป็นกิเลสเป็นทุกข์.."

หลวงปู่แหวน สุจิณโณ

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี


"เห็นเพื่อนมนุษย์ด้วยกันก็เป็นเพื่อนเกิดแก่เจ็บตายเหมือนกัน อย่าไปดูถูกเหยียดหยามคนนั้นคนนี้ มันเกิดอยู่กับกรรมของแต่ละคน ใครจะไปแต่งกรรมให้กันไม่ได้ เราเป็นคนด้วยกันก็แต่งกรรมดี

คือพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ เอาเป็นหลักใจ เห็นคนอื่นเขาไม่ดีก็อย่าไปดูถูกเหยียดหยามเขา ให้คิดว่าเราก็อยู่ในท่ามกลางแห่งฟืนแห่งไฟเหมือนกัน เพราะกิเลสเป็นตัวยุแหย่ก่อฟืนก่อไฟให้เผาไหม้ตลอด ให้ระงับกันลงด้วยความให้อภัยซึ่งกันและกัน นั่นเป็นของดิบของดีนะ"

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชอบ ฐานสโม
วัดป่าสัมมานุสรณ์ บ้านโคกมน ตำบลผาน้อย อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย



"ควรจะต้องตั้งสติ มองดูจิตของตนตลอดเวลา ไม่เลือกกาล ไม่เลือกสถานที่ ไม่เลือกหนาว เลือกร้อน เลือกฝนตก เลือกแดดออก เลือกสบาย หรือเลือกป๋วยไข้ ต้องเป็นผู้มีสติอยู่ทุกเวลา ทุกสถานที่ และทุกอิริยาบถ"

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ
วัดป่าเขาน้อย ต. เสม็ด อ. เมือง จ. บุรีรัมย์

"เมื่อกิเลสอยู่ในบุคคลใดบุคคลอื่นแล้วเราทำอย่างไร
เราก็ปล่อยวางให้เป็นของคนนั้น เผาแต่ตัวเขา
ถ้าเราไม่สามารถที่จะช่วยได้อย่าไปเกี่ยวข้อง
เหมือนกับคนพาล พระพุทธเจ้าไม่ให้คบกับคนพาล

เพราะอะไร คนพาลนี้กิเลสเป็นไฟกองหนึ่ง
จะโกรธให้เราเมื่อไหร่ก็ได้ ทำลายเราเมื่อไหร่ก็ได้
คนพาลนี้ไม่มีสัจจะไม่มีความจริง ตลบตะแลงต่างๆ
เพราะฉะนั้นท่านจึงไม่ให้คบคนพาล และไม่คบธรรมที่พาล
แม้สิ่งที่ไม่ดีที่อยู่ในตัวเรา เราก็ไม่คบกับมัน"

หลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เทศก์ เทสรังสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ .หนองคาย



"โลกอันนี้มันหากเป็นอยู่อย่างนั้น
อย่าถือว่าเป็นของเรา ถือเอาก็ไม่ได้อะไร ไม่ถือก็ไม่ได้อะไร
ปล่อยวางเสียให้เป็นของโลกอยู่ตามเดิม"

หลวงปู่เทศก์ เทสรังสี

 

โอวาทธรรมพระครูญาณวิศิษฎ์ (ท่านพ่อเฟื่อง โชติโก)
วัดธรรมสถิต อ.เมือง จ.ระยอง



"..ของจริงจึงอยู่กับเรา ถ้าเราทำจริง เราจะได้ของจริง
ถ้าเราทำไม่จริง เราจะได้แต่ของปลอม..............."

ท่านพ่อเฟื่อง โชติโก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ
วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร



"การที่เราต้องการอยากจะพ้นทุกข์ เราต้องเข้าหาทุกข์ ถ้าเรากลัวทุกข์ เราก็พ้นทุกข์ไม่ได้"

หลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ

 

พระโอวาทธรรมสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
วัดบวรนิเวศวิหาร จ.กรุงเทพมหานคร



"ผู้รู้จักพอจะเป็นผู้ที่มีความสบายใจ
ส่วนผู้ไม่รู้จักพอจะเป็นผู้ร้อนเร่า แสวงหาไม่หยุดยั้ง
ความไม่รู้จักพอมีอยู่ได้แม้ในผู้เป็นใหญ่เป็นโต มั่งมีมหาศาล
และความรู้จักพอก็มีได้แม้ในผู้ที่ยากจนต่ำต้อย
ทั้งนี้เพราะความพอเป็นเรื่องของใจที่ไม่เกี่ยวกับฐานะภายนอก
คนรวยที่ไม่รู้จักพอ ก็เป็นคนจนอยู่ตลอดเวลา
คนที่รู้จักพอก็เป็นคนมั่งมีอยู่ตลอดเวลา"

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เทศก์ เทสรังสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ .หนองคาย



"ผู้ใดไม่เห็นทุกข์ ผู้นั้นคือผู้ไม่เห็นธรรม ผู้ได้รับทุกข์ จนเหลือที่จะอดกลั้นแล้ว เมื่อหวนกลับเข้ามาถึงตัวนั่นแล จึงจะรู้จักว่าทุกข์นั้นแลคือ ธรรม ผู้เกลียดทุกข์เป็นผู้แพ้ ผู้พิจารณาทุกข์ คือ ผู้เจริญในทางธรรม"

หลวงปู่เทศก์ เทสรังสี

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แบน ธนากโร
วัดดอยธรรมเจดีย์ ตำบลตองโขบ กิ่งอ.โคกศรีสุพรรณ สกลนคร



"วันนี้มีโยมมาขอพร ขอพรอะไร ขอพรอะไรก็ได้ทั้งนั้นล่ะ ว่างั้น
ถ้าอย่างนั้นก็จะให้พรที่ดีที่สุด คือให้ภาวนาดีๆ
พระพุทธเจ้า เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยการภาวนา
พระอรหันตสาวกเจ้า เป็นพระอรหันต์ด้วยการภาวนา
พิจารณาดูแล้ว ไม่มีอะไรดีเท่าการบำเพ็ญภาวนา พ้นจากทุกข์ได้เพราะการภาวนา"

หลวงปู่แบน ธนากโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่คำดี ปภาโส
วัดถ้ำผาปู่นิมิตร ต.นาอ้อ อ.เมือง จ.เลย



หลวงปู่คำดี ปภาโส ท่านมักจะอบรมลูกศิษย์ของท่าน
อยู่เสมอๆ ว่า “เรามีตาเท่ากับว่าไม่มีตา มีหูเท่ากับว่าไม่มีหู
มีท้องก็ฉันอยู่ได้ไปวันๆ เท่านั้น ไม่ต้องแสดงความโลภ
และตะกละ”

ให้พากันสำเหนียกไว้เรื่องของความโลภ
ความโกรธ ความหลง จะต้องมีด้วยกันทุกคน ถ้าพูดถึง
ความโลภ เมื่อมันมีเจตนาบันดาลเกิดขึ้นมาแล้ว
มันจะมืด ไม่รู้จักบาปบุญ ไม่กลัวคุกกลัวตะราง
อันนี้เรียกว่าฤทธิ์ของมัน ท่านจงให้ระวังดีๆ

ในเรื่องของสามประการนี้ท่านสอนว่า อย่าไปปรุง
แต่งตามมัน ให้มีสติรู้เท่าทันมัน เมื่อเราปฏิบัติได้
อย่างนี้แล้ว ความโลภ ความโกรธ ความหลง เหล่านี้
ก็จะเสื่อมอำนาจไป

หลวงปู่คำดี ปภาโส

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล
วัดเลียบ อ.เมือง จ.อุบลราชธานี

". .ดี กับ ชั่ว มันมีอยู่ในโลกนี้ หนีจากโลกนี้ ก็ไม่มีดี ไม่มีชั่ว
เขาพูดว่าเราดี เราไม่ดีเหมือนคำเขาพูด เขาพูดว่าเราชั่ว
เราก็ไม่ชั่วเหมือนเขาพูด ถ้าเราไม่ยึด เราไม่มี
จะเอาอะไรไปดีไปชั่ว"

หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ
วัดสะแก พระนครศรีอยุธยา

"อย่าปฏิบัติแบบไฟไหม้ฟาง หมายถึงไหม้วูบเดียวแล้วก็ดับ กล่าวคือ ขยันก็ทำ ขี้เกียจก็หยุด อย่างนี้ใช้ไม่ได้ ต้องทำ ให้สม่ำเสมอให้ได้ทั้งในยามขยันและขี้เกียจ"

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

 

โอวาทธรรมท่านพุทธทาสภิกขุ
สวนโมกข์พลาราม อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี



"โลกผันผวน ปราศจากสันติภาพ อยู่ตลอดเวลา..."

โลกมี Demand & Supply จากวัตถุหรือเศรฐกิจอยู่ตลอดเวลา ด้วยอำนาจ เศรฐกิจ-การเมือง-สังคม อยู่, พร้อมกันนั้นก็มีความปั่นป่วนทางจิตควบคู่กันไป หาสันติภาพ และสันติสุข หรือแม้แต่สุขภาพอนามัย พื้นฐานก็...มิได้, จึงมีวิกฤติและการเบียดเบียน อยู่เป็นประจำ

ตลอดเวลา มีการเปลี่ยนแปล ทางรูป-นาม คือสสารเป็นพลังงาน อยู่อย่างไม่รู้หยุด ก็รบกวนกัน หรือวิกฤติทั้ง กายจิต สูญเสียสันติภาพ อยู่เป็นปรกติ
ตลอดเวลา จึงมีแต่ บวกและลบ. Possitive และ Negative แทบจะไม่มีเวลาหายใจ มีการสูญเสียทางกายและจิต หาประมาณมิได้ คือ วินาศและวิกฤติ อยู่เป็นประจำ จะมีเวลาไหนมาฟื้นตัวทางสันติภาพ, จึงมีสภาพ นรกทางวิญญาณ นิรันดร

เราจะควบคุมความขัดแย้ง ทาง Supply & Demand ได้อย่างไร, ทางสสาร พลังงานได้อย่างไร ในเมื่อมันมีใจกลาง เป็นความขัดแย้ง และสงคราม อยู่เสมอ, ไม่มีความถูกต้องทั้งทางธรรม หรือทางศาสนาเอาเสียเลย พระเป็นเจ้าใจจืดหรือใจดำกันไปถึงไหน

มูลเหตุ แห่งความผันผวน ปั่นป่วนนี้ เป็นธรรมชาติ ที่ควบคุมไม่ได้ หรืออย่างไร ทำอย่างไรจะควบคุมได้ อย่างน่าอัศจรรย์ ที่มีเหตุผลและปาฏิหาริย์ ไม่มีเคยคิดจะควบคุมเอาเสียเลย

...เมื่อสังคมปั่นป่วน-วุ่นวาย-เครียด เป็นโอกาสที่ ธรรม จะเป็นที่พอใจของสังคม ที่ต้องการสงบเย็น...

พระธรรมโกศาจารย์ ท่านพุทธทาสภิกขุ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญมี ปริปุณโณ
วัดป่าบ้านนาคูณ ต.บ้านผือ อ.บ้านผือ จ.อุดรธานี

"คนเราทุกวันนี้ ถ้าเป็นคนที่มีธรรม จะคิด จะพูด จะทำอะไรก็เป็นธรรม แต่ถ้าเป็นคนไม่มีธรรม เอาเรื่องโลกมาคิด มาพูด มาทำ ก็มีแต่โลกทั้งนั้น ให้เราทั้งหลายช่วยกันทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา เห็นการกระทำอะไรที่ไม่ดีให้ช่วยกันบอกสอนแก้ไขให้ถูกให้ควร อย่าปล่อยให้คนทำผิดซ้ำแล้วซ้ำเล่า

อย่าพึ่งเชื่อในสิ่งที่อาตมาพูดว่าดี ว่าถูก ว่าควรแล้ว ให้นำไปไตร่ตรองดูเสียก่อน หากพิจารณาว่าดี ว่าถูก ว่าควร แล้วจึงค่อยเชื่อ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสสอนไว้ พ่อแม่ครูจารย์ก็เคยเตือนให้พึงระวังเรื่องอายตนะ ๖ กาย ใจ ตา หู จมูก และลิ้น ไม่ให้นำสิ่งไม่ดีเข้ามา ให้คะลำ ภาษาอีสาน คะลำ หมายถึง หลีกเลี่ยง อย่าเอาสิ่งไม่ดีเข้ามาในตัว หากรู้ว่าไม่ดีให้หลีกหนีให้ไกล"

หลวงปู่บุญมี ปริปุณโณ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ .หนองคาย

"เราควรอดทนต่อเหตุการณ์
เมื่อมีจิตใจต่างกัน มีกิริยาต่างกัน จึงควรอดอย่างยิ่ง
อย่าเอาแต่อารมณ์ของตน ควรคิดถึงอกเราอกเขาบ้าง"

หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ฝั้น อาจาโร
วัดป่าอุดมสมพร จ.สกลนคร



เมื่อเอาหนังออกแล้ว ก็เอาเนื้อออกดู เอาเนื้อออกดูแล้ว ก็เอากระดูกออกดู เอาทั้งหมดออกดู ไส้น้อย ไส้ใหญ่ ตับ ไต ออกมาดู มันเป็นยังไง มันเป็นคน หรือเป็นยังไง

ทำไมเราต้องไปหลง เออนี่แหละ พิจารณาให้มันเห็นอย่างนี้แหละ
มันจะละสักกายทิฐิแน่ มันจะละวิจิกิจฉา ความสงสัย จะเป็นอย่างโน้นอย่างนี้
มันเลยไม่มี สีลพัตฯ ความลูบคลำ มันก็ไม่ลูบคลำ อ้อจริงอย่างนี้
เมื่อเห็นเป็นเช่นนี้แล้ว จิตมันก็ว่าง

เมื่อรู้จักแล้วก็ตัด นี่มันจะได้เป็นวิปัสสนาเกิดขึ้น
อันนี้เรามีสมาธิแน่นหนาแล้ว ทุกขเวทนาเหล่านั้น มันก็เข้าไม่ถึงจิตของเรา
เพราะเราปล่อยแล้ว เราวางแล้ว เราละแล้ว

ในภพทั้งสามนี้ เป็นทุกข์อยู่เรื่องสมมติทั้งหลาย จิตนั้นก็ละภพทั้งสาม
มันก็เป็นวิมุตติ หลุดพ้นไปหมด นี่ละเป็น วิมุตติ แปลว่า หลุดพ้น
จะเป็นอย่างโน้นอย่างนี้ จิตนั้นจะได้เข้าสู่ปรินิพพาน ดับทุกข์ในวัฏสงสาร
ไม่ต้องสงสัยแน่ เวียนว่ายตายเกิดในโลกอันนี้ เรื่องมันเป็นอย่างนี้ วัฏสงสาร
ทำไมจึงว่า วัฏคือเครื่องหมุนเวียน สงสารคือ ความสงสัยในรูป เฮอ
ในสิ่งที่ทั้งหลายทั้งหมด มันเลย ไม่ละวิจิกิจฉาได้ซี

เดี๋ยวนี้เรารู้แล้ว ไม่ต้องวนเวียนอีก เกิดแล้วก็รู้แล้ว ว่ามันทุกข์ ชราก็รู้แล้วมันทุกข์ พยาธิก็รู้แล้ว ว่ามันทุกข์ มรณะก็รู้แล้วมันทุกข์

เมื่อเราทุกข์เหล่านี้ ก็ทุกข์เพราะความเกิด เราก็หยุด ผู้นี้ไม่เกิด
แล้วใครจะเกิดอีกเล่า ผู้นี้ไม่เกิดแล้ว ผู้นี้ก็ไม่แก่ไม่ตาย ผู้นี้ไม่ตายแล้ว
อะไรจะมาเกิด มันไม่เกิด จะเอาอะไรมาตาย ดูซิ ใจความคิดของเรา
เดี๋ยวนี้เราเกิด เกิดแล้วก็ตาย ตายแล้วก็เกิด เกิดแล้วก็ตายอยู่อย่างนี้
มันก็เป็นทุกข์ไม่แล้วสักที

หลวงปู่ฝั้น อาจาโร