คนตกน้ำ ๗ จำพวก (ระดับต่าง ๆ แห่งบุคคลผู้ถอนตัวขึ้นจาก ทุกข์ )

ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต​

คนตกน้ำ ๗ จำพวก (ระดับต่าง ๆ แห่งบุคคลผู้ถอนตัวขึ้นจากทุกข์)
​

ภิกษุ ท . ! บุคคลเปรียบด้วยบุคคลตกน้ำเจ็ดจำพวกเหล่านี้มีอยู่หาได้อยู่ในโลก . เจ็ดจำพวกเหล่าไหนเล่า ?

ภิกษุ ท . ! ในกรณีนี้ :

( ๑ ) บุคคล บาง คน จม น้ำ คราว เดียว แล้ว ก็ จม เลย ;
( ๒ ) บุคคล บาง คน ผุด ขึ้น ครั้ง หนึ่ง แล้ว จึง จม เลย ;
( ๓ ) บุคคล บาง คน ผุด ขึ้น แล้ว ลอยตัว อยู่ ;
( ๔ ) บุคคล บาง คน ผุด ขึ้น แล้ว เหลียว ดู รอบ ๆ อยู่ ;
( ๕ ) บุคคล บาง คน ผุด ขึ้น แล้ว ว่าย เข้าหา ฝั่ง ;
( ๖ ) บุคคล บาง คน ผุด ขึ้น แล้ว เดิน เข้า มา ถึงที่ ตื้น แล้ว ;
( ๗ ) บุคคล บาง คน ผุด ขึ้น แล้ว ถึง ฝั่ง ข้าม ขึ้น บก แล้วเป็น พราหมณ์ ยืน อยู่ .

ภิกษุ ท . ! ( ๑ ) บุคคลจมน้ำคราวเดียวแล้วก็จมเลยเป็นอย่างไร เล่า ?

ภิกษุ ท . ! บุคคลบางคนในกรณีนี้ประกอบด้วยอกุศลธรรมฝ่ายเดียวโดยส่วนเดียว . อย่างนี้แลเรียกว่า จมคราวเดียว แล้วจมเลย.

ภิกษุ ท . ! ( ๒ ) บุคคลผุดขึ้นครั้งหนึ่งแล้วจึงจมเลย เป็นอย่างไรเล่า ?

ภิกษุ ท . ! บุคคลบางคนในกรณีนี้ ผุดขึ้น คือ มี สัทธาดีในกุศล ธรรมทั้งหลายมีหิริดี - มีโอตตัปปะดี - มีวิริยะดี - มีปัญญาดีในกุศล ธรรมทั้งหลาย . แต่ว่าสัทธาเป็นต้น ของเขาไม่ตั้งอยู่นาน ไม่เจริญเสื่อมสิ้นไป . อย่างนี้แล เรียกว่า ผุดขึ้นครั้งหนึ่งแล้วจึงจมเลย .

ภิกษุ ท . ! ( ๓ ) บุคคลผุดขึ้นแล้วลอยตัวอยู่ เป็น อย่างไรเล่า ?

ภิกษุ ท . ! บุคคล บางคนในกรณีนี้ผุดขึ้น คือ มี สัทธาดีในกุศลธรรมทั้งหลาย มีหิริดี - มีโอตตัปปะดี - มีวิริยะดี - มีปัญญาดีในกุศลธรรมทั้งหลาย. และ สัทธา เป็นต้น ของเขาไม่เสื่อม ไม่เจริญ แต่ทรงตัวอยู่. อย่างนี้แล เรียกว่า ผุดขึ้นแล้วลอยตัวอยู่ .

ภิกษุ ท . ! ( ๔ ) บุคคลผุดขึ้นแล้วเหลียวดูรอบ ๆ อยู่ เป็นอย่างไรเล่า ?

ภิกษุ ท . ! บุคคลบางคนในกรณีนี้ผุดขึ้น คือ มีสัทธา ดีในกุศล ธรรมทั้งหลาย มีหิริดี - มีโอตตัปปะดี - มี วิริยะดี - มีปัญญาดีในกุศลธรรมทั้งหลาย . บุคคล นั้น เพราะสิ้นไปแห่ง สังโยชน์สามเป็นโสดาบัน มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้เที่ยงแท้ต่อพระนิพพาน มีการตรัสรู้พร้อมในเบื้องหน้า . อย่างนี้แล เรียกว่า ผุดขึ้นแล้วเหลียวดูรอบ ๆ อยู่ .

ภิกษุ ท . ! ( ๕ ) บุคคลผุดขึ้นแล้วว่ายเข้าหาฝั่ง เป็น อย่างไรเล่า ?

ภิกษุ ท . ! บุคคลบางคนในกรณีนี้ผุดขึ้น คือ มีสัทธา ดีในกุศลธรรมทั้งหลาย มีหิริดี – มีโอตตัปปะดี - มีวิริยะดี - มีปัญญาดีในกุศลธรรมทั้งหลาย . บุคคลนั้นเพราะสิ้นไปแห่งสังโยชน์สาม และเพราะความเบาบาง แห่งราคะ โทสะ โมหะ เป็นสกิทาคามี มาสู่โลกนี้อีกเพียงครั้งเดียว แล้วทำที่สุดแห่งทุกข์ได้ . อย่างนี้แล เรียกว่า ผุดขึ้นแล้วว่ายเข้าหาฝั่ง .

ภิกษุ ท . ! ( ๖ ) บุคคลผุดขึ้นแล้วเดินเข้ามาถึงที่ตื้น แล้ว เป็นอย่างไรเล่า ?

ภิกษุ ท . ! บุคคลบางคนในกรณีนี้ผุดขึ้น คือ มีสัทธา ดีในกุศลธรรมทั้งหลาย มีหีริดี – มีโอตตัปปะดี – มี วิริยะดี - มีปัญญาดีในกุศลธรรมทั้งหลาย . บุคคลนั้นเพราะสิ้นไปแห่งโอรัมภาคิยสังโยชน์ทั้งห้า เป็นโอปปาติกะ (อนาคามี) มีการปรินิพพานในภพนั้น ไม่เวียนกลับจากโลกนั้นเป็นธรรมดา . อย่างนี้แล เรียกว่า ผุด ขึ้นแล้ว เดินเข้ามาถึงที่ตื้นแล้ว .

ภิกษุ ท . ! ( ๗ ) บุคคลผุดขึ้นแล้วถึงฝั่งข้ามขึ้นบกแล้วเป็นพราหมณ์ยืนอยู่ เป็นอย่างไรเล่า

ภิกษุ ท . ! บุคคลบางคนในกรณีนี้ผุดขึ้น คือ มีสัทธา ดีในกุศลธรรมทั้งหลาย มีหิริดี - มีโอตตัปปะดี - มี วิริยะดี - มีปัญญาดี ในกุศลธรรมทั้งหลาย . บุคคล นั้นได้กระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุตติปัญญา วิมุตติอันหาอาสวะมิได้ ( พระอรหันต์) เพราะความสิ้นไปแห่งอา สวะทั้งหลายด้วยปัญญาอันยิ่งเองในทิฏฐธรรมนี้ เข้าถึงแล้วอยู่ . อย่างนี้แล เรียกว่า ผุดขึ้นแล้วถึงฝั่งข้ามขึ้นบกแล้วเป็นพราหมณ์ยืนอยู่ .

ภิกษุ ท . ! เหล่านี้แล บุคคลเปรียบด้วยบุคคลตกน้ำเจ็ดจำพวก ซึ่งมีอยู่หาได้อยู่ในโลก .

ที่มา- สตฺ ตก . อํ . ๒๓ / ๑๐ / ๑๕ (พุทธวัจน์)

อ้างอิงจาก : คนตกน้ำ ๗ จำพวก