ผ้าขี้ริ้วผืนเดียว…บรรลุธรรม จำอะไรไม่ได้เลย ก็หลุดพ้นได้

ผ้าขี้ริ้วผืนเดียว…บรรลุธรรม
จำอะไรไม่ได้เลย ก็หลุดพ้นได้
#พระจูฬปันถก
เป็นพระภิกษุผู้มีปัญหาด้านความจำ
แม้บวชอยู่ในพระพุทธศาสนาแล้ว
แต่ไม่สามารถท่องจำพระคาถาได้แม้เพียงบทเดียว
พยายามท่องทั้งวันทั้งคืน
ก็ยังลืมอยู่เสมอ
พระมหาปันถก ผู้เป็นพี่ชาย
เห็นว่าน้องไม่อาจศึกษาเล่าเรียนได้
จึงบอกให้พระจูฬปันถกสึกออกไป
เพราะเห็นว่าไม่เหมาะแก่เพศบรรพชิต
พระจูฬปันถกรู้สึกเสียใจอย่างยิ่ง
จิตเศร้าหมอง
หมดที่พึ่ง
จึงเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาค
กราบทูลความทุกข์ของตน
พระผู้มีพระภาค
มิได้ทรงตำหนิ
มิได้ทรงวัดค่าคนจากความจำ
หรือความรู้ทางปริยัติ
แต่ทรงเห็น อุปนิสัย
ของพระจูฬปันถกโดยตรง
พระองค์มิได้ให้สิ่งใหม่
มิได้ให้คาถายาว
มิได้ให้วิธีปฏิบัติซับซ้อน
มิได้ให้สิ่งที่ต้อง “ทำเพิ่ม”
พระองค์เพียงประทาน
ผ้าผืนหนึ่ง
และตรัสว่า
“ปันถก
เธอจงถือผ้าผืนนี้
แล้วพิจารณาพลางกล่าวว่า
‘รโชหรณัง’
แปลว่า ผ้าสำหรับเช็ดฝุ่น”
พระจูฬปันถก
ทำตามพระพุทธพจน์
นั่งเช็ดผ้า
พลางกล่าวคำว่า รโชหรณัง
ไม่นานนัก
ผ้าขาวสะอาด
ก็เริ่มหมองคล้ำ
เปลี่ยนจากขาวเป็นสีหม่น
ในขณะนั้นเอง
ปัญญาไม่ได้ถูก “ปรุงแต่งขึ้น”
แต่ เป็นปัญญาที่เกิดขึ้นเอง
เขาเห็นว่า
ผ้าผืนนี้
เดิมไม่ได้เศร้าหมอง
แต่เพราะถูกฝุ่น
ถูกสัมผัส
จึงเปลี่ยนไปตามเหตุปัจจัย
กายและใจก็เช่นเดียวกัน
เดิมไม่ได้เศร้าหมอง
แต่เศร้าหมอง
เพราะกิเลสที่จรมาครอบงำ
เมื่อเห็นเช่นนี้
จิตไม่ได้พยายามจะดี
ไม่ได้พยายามจะบริสุทธิ์
ไม่ได้พยายามจะบรรลุ
แต่ คลายจากตัวยึดเอง
วิปัสสนาญาณจึงเกิด
เห็นความไม่เที่ยง
เห็นความเป็นทุกข์
เห็นความไม่ใช่ตัวตน
ในสังขารทั้งปวง
ในกาลนั้นเอง
พระจูฬปันถก
ได้บรรลุพระอรหัตผล
เป็นผู้สิ้นอาสวะโดยสมบูรณ์
ต่อมา
พระผู้มีพระภาคทรงยกย่องพระจูฬปันถกว่า
เป็นภิกษุผู้เลิศในทาง มโนมยิทธิ
คือมีฤทธิ์ทางใจ
โดยไม่ต้องอาศัยการจำ
หรือการเรียนมาก
แก่นของเรื่องนี้
นี่ไม่ใช่เรื่องของ
การพยายามบรรลุ
ไม่ใช่เรื่องของ
การสะสมความรู้
ไม่ใช่เรื่องของ
การเป็นพหูสูตร
ไม่ใช่เรื่องของ
การจดจำมาทั้งตำรา
แต่คือเรื่องของ
การไม่เอาอะไรเพิ่มตั้งแต่เริ่ม
พระจูฬปันถก
ไม่สามารถจำ
ไม่สามารถท่อง
ไม่สามารถ “ทำอย่างที่คนอื่นทำได้”
จึงถูกมองว่า
ไม่เหมาะ
ไม่เหมาะกับการเรียน
ไม่เหมาะกับการบวช
ไม่เหมาะกับหนทางแห่งธรรม
ในสายตาของผู้
ยังวัดธรรมจาก “ความสามารถ”
วัดจากการรู้ธรรมด้วยสัญญา
วัดจากการรู้ธรรมด้วยการปรุงแต่ง
แต่พระพุทธเจ้า
มิได้มองธรรมเช่นนั้น
ธรรม
ไม่ได้อยู่ที่การจำ
ไม่ได้อยู่ที่การทำ
ไม่ได้อยู่ที่การเป็น
แต่อยู่ที่
การไม่เข้าไปเริ่มเอาอะไรตั้งแต่เเรก
เมื่อไม่เอา
ไม่แก้
ไม่หมาย
ไม่แทรกแซง
วิญญาณจึงไม่มีที่ตั้ง
เมื่อไม่มีที่ตั้ง
ภพก็ไม่เกิด
ทุกข์ก็ตั้งอยู่ไม่ได้
การบรรลุของพระจูฬปันถก
จึงไม่ใช่ “การได้อะไร”
แต่คือ
การไม่เข้าไปเป็นอะไรเลย
เมื่อจิตไม่อะไรกับอะไร
ความยึดมั่นจึงเบาบางลง
เมื่อจิตไม่ได้เริ่มเอาตั้งแต่แรก
ความยึดมั่นจึงไม่มี
ปํญญาแท้จริงจึงปรากฏ
นี่แหละ
คือ ธรรมแท้ไม่ต้องทำ
ไม่ต้องเพียรอ่านมาก
ไม่ต้องเพียรจำพระสูตรมาก
ไม่ต้องเพียรเป็นผู้ปฏิบัติมาก
เพราะ
ทันทีที่ ไม่อะไรกับอะไร
ทันทีที่ สักว่าทุกอายตนะ
ทันทีที่ ละนันทิ
กิเลสก็เริ่มคลายในตัวมันเอง
ธรรมแท้ก็ปรากฏ
และเมื่อเห็นตรงนี้
แม้เพียงคำเดียว
แม้เพียงผ้าผืนเดียว
ก็เพียงพอ
ที่จะพ้นทุกข์



.CR https://web.facebook.com/profile.ph...MkjMbOZfVH5p7zNwBXRaoT9U0mMVPl&__tn__=-UC,P-R

 

พระจูฬปันถกเถระ เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญในมโนมยิทธิ