แม้แต่คำว่าท้อก็อย่าให้ปรากฏขึ้นในใจเลย

เรามาคิดดูว่า พระพุทธเจ้าท่านบำเพ็ญบารมีมา ๔ อสงไขยกับแสนมหากัป นี่เป็นแค่ช่วงสุดท้ายเท่านั้น บาลีท่านบอกว่า จิตติตัง สัตตะสังเขยยัง คิดว่าเราจะเป็นพระพุทธเจ้านี่ ๗ อสงไขยครับ นะวะสังเขยยะ วาจะกัง พูดว่าเราจะเป็นพระพุทธเจ้าอีก ๙ อสงไขย ๑๖ เข้าไปแล้วครับ แล้วถึงมาทำเพื่อความเป็นพระพุทธเจ้าด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ อีก ๔ อสงไขยกับแสนมหากัป เกิดกันนับชาติไม่ถ้วน ถ้าหากว่าทุกชาติเกิดมาแล้วกระดูกยังเหลืออยู่นี่ก็ท่วมโลกเลย

พระองค์ท่านเกิดมายากขนาดนั้น สิ่งที่พระองค์ท่านทุ่มเทมามากมายขนาดไหน ? ผ่านมากี่ชาติกี่ภพ พระองค์ท่านว่า แค่หยาดน้ำตาที่เสียไปเพราะความเสียใจในแต่ละชาติ รวมแล้วมากกว่าน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ที่พูดตรงนี้เพื่อจะบอกกับพวกเราว่า ในสิ่งที่พระพุทธเจ้าท่านเป็น ยากลำบากจนเราประมาณไม่ได้ แต่พระองค์ท่านตรัสว่า “ตั้งแต่เกิดมาแล้วตั้งความปรารถนาในพระโพธิญาณ ตลอดสังสารวัฏที่ยาวไกลไม่เห็นต้นเห็นปลายนี้ คำว่าท้อไม่เคยปรากฏขึ้นในใจเลย” ไหวไหมครับ ? แต่ของเรานี่ไม่ท้ออย่างเดียว ถอยไปนานแล้ว

กำลังใจของเราได้สักเสี้ยวหนึ่งของท่านไหมครับ ? เกิดมานับชาติไม่ถ้วน นับกัปไม่ถ้วน คำว่า "อสงไขย" นี่แปลว่านับไม่ได้ครับ แต่ที่นับไม่ได้คือเรานับ ส่วนพระที่ท่านอภิญญาก็ดี พรหมเทวดาก็ดี ท่านนับได้ครับ ทำไมจะนับไม่ได้ ? ท่านเปรียบว่าเหมือนมีภูเขาเนื้อหินล้วนลูกหนึ่ง กว้างยาวสูงด้านละ ๑ โยชน์ ก็คือ ๑๖ กิโลเมตร ร้อยปีเทวดาเอาผ้าเนื้ออ่อนเหมือนสำลีมาเช็ดครั้งหนึ่ง ร้อยปีมาเช็ดครั้งหนึ่ง ภูเขาลูกนั้นสึกเสมอพื้นเมื่อไรได้เวลาใกล้เคียง ๑ กัป เป็นเราครั้งแรกจะได้เช็ดไหมครับ ? ตั้งร้อยปี

ในเมื่อครั้งแรกก็ไม่รู้ว่าจะได้เช็ดหรือเปล่า ? เลยนับไม่ได้ เพราะเราเองอยู่ไม่ถึง แต่ว่าพระก็ดี พรหมก็ดี เทวดาก็ดีท่านนับได้ ที่ศัพท์ว่า อ+สังขยา หรืออสงไขย แปลว่า นับไม่ได้นั้น พวกเรานับไม่ได้ครับ ตลอดสังสารวัฏที่ยาวนานไม่เห็นต้นไม่เห็นปลาย พระท่านตรัสว่า แม้แต่คำว่าท้อก็ไม่เคยปรากฏขึ้นในใจเลย โอ้พระเจ้า..ถ้าว่ามาถึงตรงนี้แล้วใครยังไม่เห็นพุทธคุณ ผมก็ไม่รู้จะว่าอย่างไรแล้วครับ

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
ให้โอวาทงานอุปสมบทหมู่ ๑๐๐ ปี หลวงปู่สาย
วันที่ ๑๙ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๗