ธรรมอันข้อขัดแย้ง

ธรรมอันเป็นขัดแย้ง ช่วยเชื่อมความสัมพันธ์ให้หน่อยครับ

คู่ที่หนึ่ง ระหว่าง
อตฺตาหิอตฺตโนนาโถ >> ตนแลเป็นที่พึ่งของตน
สพฺเพธมฺมาอนตฺตา >> ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา

คู่ที่สอง ระหว่าง
นิพฺพานํปรมํสุขํ >> นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง
ปรมํสุญฺญํนิพฺพานํ>>นิพพานว่างอย่างยิ่ง

 

คู่ที่หนึ่ง ระหว่าง
อตฺตาหิอตฺตโนนาโถ >> ตนแลเป็นที่พึ่งของตน สอนทางโลกขั้นโลกียะ
สพฺเพธมฺมาอนตฺตา >> ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา สอนระดับโลกุตรธรรม

คู่ที่สอง ระหว่าง
นิพฺพานํปรมํสุขํ >> นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง ก็ถูกแล้ว
ปรมํสุญฺญํนิพฺพานํ>>นิพพานว่างอย่างยิ่ง หมายถึงว่างจากกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งปวง
ไม่เห็นมีอะไรขัดแย้ง<!-- / message -->

 

อันนี้ตามความเข้าใจอันน้อยนิด ผิดถูกขออภัย เดี๋ยวผู้รู้มาแก้ให้อีกที

อตฺตาหิอตฺตโนนาโถ >> ตนแลเป็นที่พึ่งของตน <- จิตเท่านั้นที่จะสอนจิตให้ละวาง และสลัดคืนได้

สพฺเพธมฺมาอนตฺตา >> ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา <- ธรรมหรือสภาวธรรมทั้งหลายล้วนไม่มีตัวตน ล้วนเกิดจากปัจจัยมาประชุมรวมกันชั่วระยะหนึ่ง

นิพฺพานํปรมํสุขํ >> นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง <- สุขที่เหนือสุขเวทนา เป็นสุขที่ยั่งยืน สุขที่เหนือสุขเวทนาที่ไม่อาจทนอยู่ในสภาพเดิมต่อไปได้

ปรมํสุญฺญํนิพฺพานํ>>นิพพานว่างอย่างยิ่ง <- นิพพานย่อมว่างจากการมี และการไม่มี

ส่วนมันขัดแย้งกันเป็นคู่ๆ ยังไง เจ้าของกระทู้ไม่ได้ชี้แจง ธรรมของพระพุทธเจ้าย่อมเป็นของสิ่งเดียวกัน เสมอ ถ้ามันจะขัดแย้งกัน ก็ย่อมเกิดจากความขัดแย้งในใจเราเอง ไม่ได้เกี่ยวกับธรรมนั้นๆ เลย

 

ขอตอบคุณ eddy1965

ธรรมดังคำถามข้างต้นนี้หาใช่ขัดแย้งกัน แท้จริงส่งเสริมกันอย่างมาก สามารถที่จะเชื่อมโยงความเกี่ยวข้องกันได้หลายลักษณะโดยนัยหนึ่งนั้น จะมองได้ว่า

คู่ที่ 1

อตฺตาหิอตฺตโนนาโถ คือ "ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน" เป็นการมองในแง่ของสมมุติบัญญัติ เป็นหลักการที่แสดงให้เห็นถึงธรรมะเรื่องกฏแห่งกรรม เป็นโยนิโสมนสิการที่ปลุกเร้าให้เกิดความเพียร เป็นการแสดงให้เห็นธรรมอันเป็นเหตุปัจจัยสัมพันธ์กัน เป็นเหตุกับผลว่าสิ่งที่เราจะพึ่งได้จริงๆ แท้หาใช่ใครอื่น ก็คือตัวเรานี่เอง เป็นที่พึ่งได้ แต่ไม่ใช่พึ่งที่ตัวเราโดยตรง จะพึ่งโดยผ่านคุณธรรม ที่นำมาปฏิบัติอีกทีหนึ่ง จึงจะมีตนอันเป็นที่พึ่งแท้จริงได้

สพฺเพธมฺมาอนตฺตา คือ "ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา" เป็นการมองในแง่ของปรมัตถ์ คือ สภาวธรรม เป็นหลักการที่แสดงให้ถึงธรรมะเรื่องไตรลักษณ์ ว่าทุกสิ่งทุกอย่างนี้ล้วนเป็นธรรมทั้งสิ้น และธรรมทั้งสิ้นนี้ รวมถึงนิพพานด้วยย่อมจะเป็นอนัตตา

ดังนั้นคู่ที่ 1 จะมีความสัมพันธ์กันที่คำว่า "ตน" กับ "ธรรม" เพราะถึงแม้ว่าเราจะพึ่งตนเองอย่างไร แท้จริงตนที่เราพึ่งนั้นก็ไม่ได้มีแท้จริง เป็นเพียงมีอย่างสมมุติเท่านั้น ย่อมอยู่ในกฏแห่งไตรลักษณ์ และหากมองในแง่ของการปฏิบัติเพื่อพ้นทุกข์ "ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน จะนำไปสู่เป้าหมายสูงสุด คือ การให้เห็น และเข้าถึงว่า "ธรรมทั้งปวงล้วนเป็นอนัตตา"

คู่ที่ 2

นิพฺพานํปรมํสุขํ คือ "นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง" เป็นการบอกถึงสภาวะนิพพานว่า นิพพานนั้น เที่ยง นิพพานเป็นสุข นิพพานเป็นอนัตตา ความสุขจากนิพพาน เป็นความสุขที่ยิ่งไปกว่าความสุขใดๆ จะเทียบได้ มุ่งหมายให้เห็นถึงสภาวะที่สุขสงบเมื่อได้อรหัต
ผลแล้ว

ปรมํสุญฺญํนิพฺพานํ คือ "นิพพานว่างอย่างยิ่ง" เป็นการบอกถึงสภาวะนิพพานว่า มีการว่างโดยประการต่างๆ เช่น ว่างจากราคะโทสะ โมหะ ว่างจากตัวตน ไม่มีการว่างใดๆ แม้แต่ความว่างในฌานต่างๆ ที่จะเทียบเท่าได้กับความว่างของนิพพานนี้

ดังนั้นทั้งสองประโยคจะสัมพันธ์กันตรงเป็นสภาวะนิพพานเหมือนกัน เมื่อปฏิบัติไปแล้วย่อมเข้าถึงความสุข และความว่างอย่างเป็นลำดับ จนกระทั่งสำเร็จนิพพาน อันเป็นความสุข สูงสุด และว่างที่สุด แต่หากปฏิบัติโดยไม่มองนิพพานเป็นความสุขแล้วย่อมจะไม่หยั่งลงสู่นิพพานอันเป็นความว่างได้ จึงสอดคล้องสัมพันธ์อย่างนี้

ผิดถูกอย่างไร ลองพิจารณาดูนะครับ

ขอให้เจริญในธรรมครับ

 

ถูกต้องแล้ว ขอปัญญาจงเกิดแก่ท่านทั้งหลาย

 

ก็เอามาร้อยถอยหลังเอา ทุกอันก็เกาะเกี่ยวสัมพันธ์กันหมด

นิพพานว่างอย่างยิ่ง และเพราะว่า ว่างอย่างยิ่งมัน จึงเป็นสุขอย่างยิ่ง
และที่จะสุขอย่างยิ่ง ก็เพราะไม่ไปยึดถือธรรมใดๆ ที่ล้วนแต่บังคับให้มีไม่ได้
และถ้าเข้าใจว่ามันบังคับให้มีไม่ได้ คนที่จะเข้าใจแจ่มแจ้งก็มีแต่ตนเองเท่านั้น
ที่ต้องทดลองบังคับมันดู ลองปฏิบัติด้วยตัวเองดู เพราะลำพังฟังจากเขามัน
แค่รู้ ไม่เข้าใจ

 

ขออนุโมทนาทุกท่าน ล้วนเป็นคำตอบที่สร้างปัญญาของผู้ทรงภูมิทั้งสิ้น

 

ม่ายขัด ม่ายแย้ง ... คำสอนของพระพุทธ ไม่มีช่องให้ลอดนะครับ เพียงแต่ท่านสอนตรง ๆ โต้ง ๆ คนดื้อรั้น แรก ๆ อาจรับม่ายด้าย เพราะนี่ว่า ตัวกรู แน่ ฉลาด ทรงปัญญาที่สุดดด

 

คำใดที่เปล่งของบัญฑิตแล้วต้องนำไปตรองให้ดีแล้วจะเข้าใจ