ทำอย่างไรให้การปฏิบัติธรรมก้าวหน้า ปฏิบัติอยู่ตลอดเวลาแต่ฟุ้งซ่านก็ไม่เอาไหน

ทำอย่างไรให้การปฏิบัติธรรมก้าวหน้า

ถาม : คนที่มีการปฏิบัติอยู่ตลอดเวลานี่ ...(ไม่ชัด)...จะมากกว่าคนทั่วไปใช่ไหมคะ ?

ตอบ : ก็ไม่แน่เหมือนกัน ปฏิบัติอยู่ตลอดเวลาแต่ฟุ้งซ่านก็ไม่เอาไหนอยู่นะจ๊ะ

ท่าน หมายความว่ากำลังใจของเขา ถ้ามุ่งตรงแล้วต้องเป็นหนึ่ง ลักษณะเหมือนท่อน้ำท่อหนึ่ง ถ้าหากว่าแตกแขนงออกมากมายเท่าไรก็ตาม กำลังน้ำที่จะมุ่งตรงไปก็เบาลงเท่านั้น ใช้งานได้ยาก

แต่ถ้าเราปิด ท่อที่แตกแขนงออกไปให้ได้มากที่สุด เท่าที่จะมากได้ กำลังน้ำก็จะแรงขึ้นและมากขึ้นเรื่อยๆ จนกระทั่งเต็มกำลัง ลักษณะเดียวกับที่เราสำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เหล่านี้เป็นต้น

ถ้าหากว่าไม่เปิดช่องให้แลบออกไปข้างนอกได้ การที่กำลังรวมตัว การตัดกิเลสต่างๆ ก็ง่ายขึ้น

ถาม : อย่างนี้พูดง่ายๆ คือการรักษากำลังใจให้มั่นคงใช่ไหมคะ ?

ตอบ : จ้ะ แต่การรักษากำลังใจให้มั่นคงนั้นไม่ยาก ไปยากตรงที่ต้องทำให้ต่อเนื่อง เพราะว่ากำลังใจของเราเป็นฌานโลกีย์ พอเรารวมกำลังใจได้ก็จะมั่นคง ทรงฌาน ๔ ก็ทรงเป๋งเลย

แต่ทำอย่างไรที่เราจะรักษาอารมณ์ให้ต่อเนื่องยาวนานได้ ตรงนี้สำคัญกว่า

ส่วน ใหญ่พวกเราจะประสบปัญหาก็คือว่า พอเลิกภาวนาแล้วก็เลิกเลย อย่างนั้นใช้ไม่ได้ ลักษณะเหมือนกับว่าหากินทีละมื้อ ตำข้าวสารกรอกหม้อเฉยๆ พอเราแลกภาวนา ลุกขึ้นแล้วต้องรักษาอารมณ์ตอนนั้นให้อยู่กับเรา ให้นานที่สุดเท่าที่จะนานได้ เพื่อให้จิตของเราชินกับการที่กิเลสหรือว่านิวรณ์โดนกดเอาไว้ก่อน จนกว่าเราจะละกิเลสนั้นได้เอง

ถ้าเรากดกิเลสไว้จนชิน เราก็มีสิทธิ์ที่จะบรรลุมรรคผลได้ เรียกว่า บรรลุโดย เจโตวิมุติ คือการใช้กำลังใจข่มเอาไว้ เขาเปรียบเหมือนการเอาหินทับหญ้า ทับไปนานๆ เข้าหญ้าก็ตายไปเอง เราจึงต้องพยายามทับหญ้าเอาไว้ ให้ยาวนานที่สุดเท่าที่เราทำได้ ไม่ใช่ลุกขึ้นแล้วเลิกเลยนะ

ตัวรักษาอารมณ์ต่อเนื่องสำคัญที่สุดในการปฏิบัติ จะก้าวหน้าหรือไม่ก้าวหน้าก็อยู่ตรงนี้แหละ

ถ้า เราไม่รักษาให้ต่อเนื่อง ไม่หมั่นพิจารณาดูว่า เหตุอะไรที่ทำให้ใจของเราสบายแล้วทำเหตุนั้น เหตุอะไรที่ทำให้ใจเราไม่สบายแล้วละเหตุนั้นเสีย

ถ้าเราไม่รู้จัก เลือกหาตรงจุดนี้ แล้วรักษาอารมณ์เราให้ต่อเนื่องในด้านดีเอาไว้ เราก็จะก้าวหน้าลำบาก จะสงสัยว่า เอ๊ะ..ทำเท่าไรๆ ก็ได้แค่นั้น ก็เราทำแค่นั้น เราไม่ทำให้เยอะกว่านั้นนี่

ถาม : เรียกว่าล้มเหลวได้ไหมคะ ?

ตอบ : จะเรียกว่าล้มเหลวก็ได้ แต่จริงๆ ก็ยังได้อยู่คือ ได้ทำ ...(หัวเราะ)... ได้ทำนี่เหนื่อย แต่ผลที่ได้รับมีน้อย

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนสิงหาคม ๒๕๔๔

ที่มา : http://www.watthakhanun.com/webboard...ead.php?t=1898